میلیتاری (Military) |مقالات نظامی

آرزوهای بشر را انتهایی نیست. پس از اینکه برادران رایت توانست آرزوی دیرینه ی انسان را ،پرواز با وسیله ای سنگین تر از هوا، برآورده کنند سازندگان هواپیما به فکر پرواز عمودی افتادند. پرواز کردن به صورت عمودی و بدون نیاز به باند فرود و نشست اولین بار در نوشته های لئوناردو داوینچی به صورت معنی داری مطرح شد. طرح داوینچی به سادگی یک پروانه بود که می توانست مانند پیچ که در چوب فرو می رود در هوا فرو برود و سبب کنده شدن وسیله ی پرنده از روی زمین بشود. قرنها طول کشید تا همین طرح اولیه توانست با امکانات پیشرفته ی فنی اجرایی شود.

هلیکوپتر داوینچی

پس از پایان جنگ جهانی اول ،و کاربرد موفقیت آمیز هواپیما به عنوان یک سلاح نظامی، بسیاری از مهندسین و هوانوردان جهان به دنبال ساخت وسیله ای بودند که بتواند به صورت عمودی از زمین بلند شود. در سال 1923 یک مهندس اسپانیایی به نام خوان دلاسیِروا توانست اتوژایرو را اختراع کند. اتوژایرو در حقیقت هواپیمایی بود که به جای بال دارای ملخ گردانی در بالا بدنه بود ولی بر خلاف هلیکوپتر هیچ نیرویی از موتور اتوژایرو به این ملخ وارد نمی شد و در حقیقت این ملخ به صورت هرزگرد می چرخید. همین چرخش سبب ایجاد نیروی بالابرنده ی کافی برای پرواز اتوژایرو می گردید. البته ایراد اصلی اتوژایرو این بود که مانند هواپیما نیاز به باند پرواز داشت ،هرچند که کوتاه تر، و هنوز تا رسیدن به توانایی نشست و برخاست عمودی خیلی فاصله داشت.

اتوژایروی ساخته شده توسط دلاسیروا

اندکی پس از موفقیتهای دلاسیروا در اسپانیا او به بریتانیا رفت و با کمک کمپانی هواپیماسازی آورو سعی در برطرف کردن ایرادهای خود کرد. نمونه ی سی-8 دلاسیروا توانست در سال 1928 با موفقیت از عرض کانال مانش عبور کند. دلاسیروا در سال 1929 نمونه ی سی-19 را ساخت. حق امتیاز ساخت سی-19 توسط هواپیماسازی فوکه-ولف آلمان خریداری شد و به نام سی-20 تولید آن آغاز شد. سی-20 دارای یک بدنه ی شبیه هواپیما با دو خدمه بود و توسط یک موتور زیمنس به پرواز درمی آمد.

سی-8

سی-20

دلاسیروا کار تکمیل اتوژایروهایش در زمینه ی کنترل در سرعتهای پایین ادامه داد و نتیجه مدل سی-30 بود که در سال 1934 توانست با موفقیت بر روی عرشه ی یک کشتی نظامی نیروی دریایی اسپانیا نشست و برخواست کند. سی-30 از نظر شکل ظاهری و هدایت از هواپیماهای عادی فاصله گرفته بود و سیستم هدایت آن کاملتر شده بود. فوکه-ولف خوستار اتوژایروهای سی-30 شد و در نتیجه پس از خریدن حق امتیاز ساخت آن در آلمان توانست 40 فروند سی-30 را با موتورهای زیمنس بسازد. نمونه ی سی-30 به قدری موفقیت آمیز بود که در ارتش بسیاری از کشورها ،از جمله شوروی سابق و فرانسه، بکار به خدمت گرفته شد.

سی.30

فوکه-ولف ،با تجربه ای که از ساخت سی-19 و سی-30 به دست آورده بود، شروع به طراحی و ساخت نمونه های مستقلی از اتوژایروها کرد. فوکه-ولف کار را با ساخت یک اتوژایروی یک نفره با نام اف.دابلیو-186 ادامه داد اما این طرح پس از ساخت یک نمونه ی آزمایشی، اف.دالیو-186 به خاطر هواپیمای اف.آی-156 کنار گذاشته شد. پس از آن طرح اف-دابیلو-61 در دستور کار قرارگرفت.

اف.دابلیو-61

طرح اف.دابلیو-61 نسبت به اتوژایروهای طراحی شده توسط دلاسیروا یک طرح انقلابی محسوب می شود و بعضی از مورخان آن را اولین هلیکوپتر عملی جهان محسوب می کنند. پرفسور فوکه به همراه سرمهندس خود ، گرد آخلیس، دو ملخ با حرکت خلاف جهت هم را بر روی سازه ای در کناره ی بدنه  نصب کردند. هر دو ملخ از موتور هواگرد نیرو می گرفتند و مانند اتوژایروها هرزگرد نبودند. نصب دو ملخ با حرکت مخالف هم سبب می شد که گشتاوری که سبب گشتن هواگرد به دور خود می شد خنثی شود. اف-دابلیو-61 با این تمهید می توانست به صورت عمودی نشست و برخواست کند و دیگر مانند اتوژایروهای ساخت دلاسیروا نیازی به باند فرود نداشت. همین امر سبب حذف شدن بالهای اف.دابلیو-61 شد که ظاهر این هواگرد را بیشتر شبیه یک هلیکوپتر متعارف می کرد. دو نمونه از اف.دابلیو-61 ساخته شد و با موفقیت آزمایشهای پروازی را پشت سرگذاشتند.

پس از تجربه ی موفق اف.دابلیو-61 فوکه و آخلیس شرکت جدیدی را با نام فوکه-آخلیس بنیاد نهادند تا به صورت تخصصی بر روی اتوژایروها و هلیکوپترها متمرکز شود. اولین تجربه جدید این شرکت اف.آ-226 نام داشت که در حقیقت یک نمونه ی بزرگتر شده از اف.دابلیو-61 بود و قرار بود که 6 نفر ظرفیت داشته باشد. اف.آ-226 اولین هلیکوپتر مسافربری تاریخ محسوب می شود. وزارت هوانوردی به طرح جدید اظهار علاقه کرد و قرار شد تا هلیکوپتر جدید با نام اف.آ-223 تولید شود. اولین پرواز آزمایشی اف.آ-223 در سال 1940 انجام شد و وزارت هوانوردی به فوکه فشار آورد که طرح هایش را زودتر تکمیل کند تا 100 فروند از آنها را خریداری کند. تولید انبوه اف.آ-223 در سال 1942 آغاز شد و این هلیکوپتر تبدیل به اولین هلیکوپتر جهان که به تولید انبوه رسید شد. از بخت بد نازیها بمباران متفقین کارخانه را به همراه نمونه های آزمایشی و 7 فروند اولیه ی تولیدات اف.آ-223 از بین برد و تا پایان جنگ فوکه  تنها نوانست  7 فروند دیگر از این هواگردها را تولید کند. 2 فروند از این 7 فروند پس از پایان جنگ به دست آمریکایی ها افتادند.

اف.آ-223

طرح بعدی شرکت فوکه-آخلیس اتوژایرویی با نام اف.آ-225 بود. قرار بود که اف.آ-225 ترکیبی باشد از بدنه ی گلایدر دی.اف.اس-230 با نیروی محرکه و ملخهای اف.آ-223.  از این طرح تنها یک نمونه ی آزمایشی ساخته شد و پس از آن طرح اف.آ-225 به کناری نهاده شد.

اف.آ-225 

اندکی از آغاز جنگ جهانی دوم نگذشته بود که تجربه ی فوکه-آخلیس در زمینه ی ساخت اتوژایرو و هلیکوپتر توجه وزارت دریاداری هیتلر را به خود جلب کرد. زیردریایی ها ،به خاطر ساختمان خاص خود، در زمینه ی دیده بانی مشکل داشتند و ارتفاع کم برجک آنها سبب می شد که دیده بانهای زیردریایی ها آلمانی نتوانند زمانی که برای هواگیری به سطح آب می آیند تهدیداتی که در اطرافشان وجود دارد را به خوبی رصد کنند. وزارت دریاداری به فوکه دستور داد تا برایش اتوژایروی کوچکی را طراحی کند که بتواند مانند بادبادک به زیردریایی بسته شود و یک نفر دیده بان را در خود جای دهد. این هواگرد جدید اف.آ-330 نام گرفت و در حدود 200 فروند از آنها ساخته شد. اف.آ-330 یک اتوژایروی کوچک است که با کمک دو نفر بر روی عرشه ی زیردریایی به پرواز در می آمد و با حرکت کردن زیردریایی ارتفاع می گرفت. اف.آ.-330 توسط یک رشته سیم 150 متری به زیردریایی وصل می شد و تقریبا تا 120 متر ارتفاع می گرفت. در این ارتفاع دیده بان درون اف.آ-330 می توانست تا شعاع 45 کیلومتری اطراف خود را به خوبی ببیند. اف.آ-330 در یک محفظه ی ضد آب در پشت برجک زیردریایی قرار می گرفت و عملیات جمع آوری و جای دادن آن در محفظه در حدود 20 دقیقه طول می کشید. تعدادی از این اتوژایروها در طول جنگ و پس از آن به دست متفقین افتاد و امروزه در موزه ها به نمایش درآمده اند.

اف.آ-330

در دوران نازیها طراحان و شرکتهای دیگری هم بر روی طرحهای اتوژایرو و هلیکوپتر کار کردند. بیشتر این طرحها فراتر از میز نقشه کشی نرفت اما طرحهای موفقی هم بودند که در قسمت دوم همین مقاله به آنها خواهیم پرداخت. 

پس از تسلیم آلمان در جنگ سکان صنعت جدید به دست سیکورسکی ،در آمریکا، و کاموف و میل ،در شوروی سابق، افتاد که این خود داستان دیگری است.

گرد آوری و تحقیق: رضا کیانی موحد

منبع : http://wars-and-history.mihanblog.com/post/1368