میلیتاری (Military) |مقالات نظامی

BMD-2 خودروی رزمی هوابرد ساخت صنایع تراکتور سازی ولگوگراد (Volgograd Tractor Plant) است که از زمان رونمایی در سال 1985 به صورت اختصاصی جهت کاربری نیروهای هوابرد روسیه-VDV (و ایضا برخی اقمار شوروی سابق) مورد استفاده بوده. BMD در نام این خودرو مخفف عبارت Boyevaya Mashina Desanta به معنای خودروی رزمی هوابرد است.این خودرو در حقیقت براساس طرح خودروی BMD-1 ساخته شده و نسخه ای بهبود یافته از آن محسوب میشود. همچون BMD-1 ، خودروی رزمیBMD-2 نیز در کلاس خودروهای رزمی فوق سبک با قابلیت ترابری و بارریزی هوایی  قرار دارد که جهت تقویت قوای مکانیزه و بهبود توانایی های رزمی یگان های پیاده نظام هوابرد ارتش روسیه در نظر گرفته شده.

خودروی BMD-2 در زمان ارائه به عنوان جایگزینی برای سلف خود BMD-1 مطرح نبوده بلکه به عنوان یک مکمل رزمی برای این خودرو ارائه شده تا در کنار آن قابلیت های عملیاتی کامل تری ارائه کند. خودروی BMD-2 به لطف توپ 30 میلیمتری خودکار با نواخت تیر بالا که از قابلیت پوشش گسترده زوایای عمودی برخوردار است  ، قابلیت های رزمی متنوع و منعطفی دارد که شامل مقابله با خودروهای رزمی و پیاده نظام دشمن ، درگیری با هواگرد های ارتفاع پست همچون بالگرد های تهاجمی است.

خودروی BMD-1

این خودرو به جهت زوایای پوشش گسترده توپ ، از امکان مقابله موثر با دشمن در موقعیت های بالا دستی (مقابله با دشمن در یک نقطه مرتفع از پایین) برخوردار است ، قابلیتی که در نبرد در کشورهایی با محیط کوهستانی نظیر افغانستان الزامی است (یکی از نتایج جنگ افغانستان و بهره گیری از خودروی هوابرد BMD-1 در این جنگ). در نقطه مقابل این خودرو ، BMD-1 با توپ 73 میلیمتری ، نرخ آتش پایین تر و زوایای پوشش محدود تر توپ قرار دارد که البته به جهت کالیبر ، مهمات مخربتری را مورد استفاده قرار میدهد. بدین جهت است که خودروی BMD-2 سال ها در کنار BMD-1 به عنوان خودروی مکمل و نه به عنوان جایگزین مطرح میشود تا در کنار هم و با یکپارچه سازی قابلیت ها ، توان رزمی یگان های هوابرد شوروی را افزایش دهند.

البته لازم به ذکر است که مدل های جدیدتری از خودروهای رزمی هوابرد روسی همچون BMD-3 و BMD-4 نیز تا کنون تولید شده اند اما تمرکز این نوشتار بر خودرویBMD-2 است که چندین دهه در خدمت واحد های هوابرد ارتش شوروی/روسیه قرار داشته ، همچنان نیز در واحد های هوابرد ارتش روسیه مورد توجه و استفاده بوده و برنامه ارتقای آن به استاندارد BMD-2M نیز ارائه شده است در کنار انکه به جهت تعداد نسبت به خودروهای جدیدتر برتری داشته و در حال حاضر ستون یگان های مکانیزه هوابرد روسیه است. در پایان بخش مقدمه ، ذکر این نکته خالی از لطف نیست که نظر روس ها بر استفاده تکمیل کننده خودروهای BMD-1 (با توپ 73 میلمیتری)  وBMD-2 (با توپ 30 میلمیتری) در کنار هم ،  امروزه در چهارچوبی جدید و نوین ، آن هم تنها در قالب یک خودروی رزمی هوابرد با نام BMD-4  مجهز به برجکی با دو توپ 100 میلیمتری و 30 میلیمتری به منصه ظهور رسیده است.

خودروی BMD-4

جایگاه فرمانده

جایگاه فرمانده خودرو در سمت چپ بخش جلویی شاسی قرار گرفته است . وظیفه فرمانده علاوه بر فرماندهی خودرو ، برقراری ارتباط و فرماندهی عملیات پیاده نظام همراه خودرو است. در زمان قرارگیری در داخل محفظه ، فرمانده به جز فرماندهی نقش تیربارچی را نیز ایفا میکند چرا که دو جایگاه تیربار در سمت چپ و راست بخش جلویی خودرو قرار گرفته که یکی از آن دو در کنار جایگاه فرمانده قرار دارد و تبعا میبایست توسط آن مورد استفاده قرار گیرد. هماهنگی فرمانده با داخل خودرو از طریق سیستم ارتباط داخلی (اینترکام) و ارتباط خارجی او با پیاده نظام خارج از خودرو نیز از طریق یک بیسیم صورت میگیرد.

جایگاه فرمانده خودروی BMD-2 در مدل های تولیدی اولیه دقیقا مشابه جایگاه فرمانده در خودروی BMD-1  بوده و دارای یک پریسکوپ ثابت TNPO-160 و یک پریسکوپ گردشی TNPP-220 جهت هدفگیری تیربار است اما در مدل های جدیدتر تغییراتی در این جایگاه ایجاد شده به صورتی که تیربار فرمانده حذف و پریسکوپ جدید MK-4 نیز جایگزین نمونه های قبلی شده است. در مجموع سطح دید فرمانده از طریق پریسکوپ ها محدود به بخش جلویی و تا حدودی بخش های کناری خودرو است. میدان دید پریسکوپ TNPP-220  به دو صورت مستقل از زوایای پوشش تیربار و منطبق با زوایای پوشش تیربار است در حالت مستقل ، میدان دید پریسکوپ تا 20 درجه به صورت افقی و تا 76 درجه به صورت عمودی را پوشش میدهد. پریسکوپ MK-4S مورد استفاده در در خودروهای به روزرسانی شده نیز از قابلیت گردش و پوشش 360 درجه ای و میدان دید ثابت 18+ الی 12- درجه در جهت افقی و 18 الی 47 درجه در جهت عمودی برخوردار است.

نمای خارجی و نزدیک از پریسکوپ گردان TNPP-220

پریسکوپ MK-4 و TNPO-160

جزء نظارتی دیگر فرمانده ، پریسکوپ TNPO-160 است که از انواع پریسکوپ های ثابت و غیر گردان بوده و تا 28 درجه در جهت افقی و 78 درجه در جهت عمودی را پوشش میدهد. لازم به ذکر است که تمامی پریسکوپ های نصب شده بر خودروی رزمی BMD-2 به مکانیزم گرم کن جهت از بین بردن بخار روی شیشه در شرایط دمایی سرد مجهز هستند ضمن اینکه سیستم گرم کننده در پریسکوپ MK-4S  از نوع دو منظوره  بوده و علاوه بر حذف بخار از روی شیشه مانع از ثابت شدن آن در اثر یخ زدگی شده و امکان گردش آن را در دماهای پایین فراهم میاورد.

سیستم رادیویی فرمانده که وسیله ارتباط خارجی آن است در کنار تیربار و در نقطه مقابل فرمانده (در رو به روی جایگاه فرمانده) قرار گرفته است. خودروی BMD-2 بسته به مدل پایه ای آن یا مدل های دارای به روزرسانی ، به سه سیستم رادیویی مختلف با قابلیت های متفاوت از جمله R-123 ، R-173 و R-168 مجهز شده. در مدل های ابتدایی خودرو از رادیوی R-123 استفاده شده که در محدود فرکانسی 20 الی 51.5 مگاهرتز عمل میکند و دارای چهار کانال با قابلیت تنظیم چهار فرکانس مختلف به صورت پیش فرض است.

سیستم رادیویی R-123  فرمانده

سیستم رادیویی R-123 راننده در سمت چپ پنل کنترل قابل رویت است

برد ارتباطی این رادیو در حدود 16 تا حداکثر 50 کیلومتر است. در سال 1984 با به روزرسانی تجهیزات ارتباطی خودروی BMD-2 ، سیستم رادیویی منسوخ R-123 با نمونه جدیدتر R-173 جایگزین گردید که این رادیوی جدید در محدوده فرکانسی 30 الی 75.999 مگاهرتز عمل کرده و دارای 10 کانال با قابلیت انتخاب فرکانس های از پیش تنظیم شده بود. در سال 2000 سومین مرحله از ارتقای تجهیزات الکترونیکی بر روی این خودروی رزمی اعمال شد که مهمترین بخش آن نصب رادیوی R-168-2UE-2 بود که از قابلیت جهش فرکانس و رمز گذاری برخوردار است. خانواده سیستم های رادیویی R-168 هم اکنون به عنوان سیستم رادیویی استاندارد در ارتش روسیه مورد استفاده قرار دارند . این رادیو ها توانایی جهش فرکانس به تعداد 100 بار در ثانیه و ایضا برقراری ارتباط رمزگذاری شده را دارند.

سیستم رادیویی R-173

سیستم رادیویی R-168-2UE-2

جایگاه توپچی

به جهت تسلیحات و سیستم های نصب شده ، میتوان گفت که برجک مورد استفاده در خودروی BMD-2 نمونه ای تغییر یافته از برجک خودروی رزمی پیاده نظام BMP-2است حال انکه به جهت طراحی ، برجک این خودرو را نمونه ای توسعه یافته از برجک خودروهای BMD-1/BMP-1 میدانند. این برجک که B-30 نام دارد هر چند از برجک خودروی BMD-1 بزرگتر بوده و به تبع آن از فضای داخلی بزرگتری نیز برخوردار است ، اما همچنان برای  توپچی خودروی رزمی ، فضا و جای مانور محدودی را تامین میکند. توپچی به دلیل قرارگیری در داخل برجک و برخورداری از تجهیزات نظارتی مختلف تبعا از بالاترین سطح نظارت و اگاهی از محیط اطراف در میان خدمه خودروی BMD-2برخوردار است.

ساده ترین جزء نظارتی توپچی چهار عدد پریسکوپ TNPO-160 هستند که میدان دید دو عدد از آن ها به سمت راست خودرو و دو عدد دیگر به سمت چپ خودرو تنظیم شده است. زاویه دید این پریسکوپ ها 28 درجه در جهت افقی و 78 درجه در جهت عمودی است.علاوه بر پریسکوپ ها فرمانده از دو سیستم نظارت و هدفگیری (سایت) بهره میبرد که این دو سیستم عبارتند از : سیستم نظارت و هدفگیری اصلی توپچی BPK-2-42-01 و سیستم نظارت و هدفگیری ضد هوایی PZU-8.

• سایت BPK-2-42-01 : این سیستم که در سمت چپ بخش جلویی برجک خودرو نصب شده ، در حقیقت نمونه ای نغییر یافته از سایت BPK-2-42 مورد استفاده در خودری رزمی BMP-2 بوده و فاقد کانال لیزری برای هدایت موشک های هدایت شونده است. این سایت از نوع دو کاناله فعال/غیرفعال است که قابلیت تشدید نور در حالت غیر فعال و تصویربرداری حرارتی با کمک نورافکن فروسرخ L-2 Luna در حالت فعال را دارا میباشد. کانال دید در روز آن از بزرگنمایی 6 برابر و کانال دید در شب آن از بزرگنمایی تا میزان 5.5 برابر برخوردار است. جهت حفاظت از سایت در برابر اصابت گلوله ، یک محفظه محافظت شده دارای شیشه بالستیک (ضد گلوله) برای ان تعبیه گردیده ، علاوه بر این جهت افزایش سطح حفاظت سایت در برابر اصابت گلوله های کالیبر پایین ، یک لایه ثانویه از شیشه ضد گلوله به صورت پنجره ای (با قابلیت باز شدن از روی سایت) برای آن در نظر گرفته شده.این لایه به جهت انعکاس و شکست نور به میزانی از کیفیت تصویربرداری سایت میکاهد برای همین به جز مواقع لزوم از آن استفاده نمیشود.در نهایت جهت پاکسازی شیشه سایت از هر گونه آلودگی یک برف پاک کن کوچک نیز برایش تعبیه گردیده است. لازم به ذکر است که این سایت در ارتقای انجام شده بر روی خودروی BMD-2 توسط صنایع KBP با سایت ترکیبی نسل جدیدی مجهز به کانال هدایت لیزری برای هدایت موشک های کورنت جایگزین شده است( این سایت از اجزای بسته ارتقای سیستم سلاح موسوم به Berezhok است).

• سایت PZU-8 : این سیستم برای نظارت و هدفگیری در زوایای عمودی گسترده (از 10- الی 85+) به منظور مقابله با اهداف هوایی همچون بالگرد ها و ایضا اهداف در نقاط بالادستی (مسلط به خودرو) مورد استفاده قرار میگیرد. خط آتش سلاح اصلی خودرو (توپ 30 میلیمتری) با خط دید این سایت منطبق و هم راستا است و با حرکت سایت به صورتی هماهنگ با زاویه آن به حرکت درمی آید.

چشمی سایت های BPK-2-42-01 در سمت راست و PZU-8 در سمت چپ

تطبیق خط دید و حرکت هم راستای سایت ضد هوایی PZU-8 با توپ 30 میلیمتری خودرو

سیستم تثبیت کننده : یکی از اجزای مهم سامانه کنترل آتش خودروی BMD-2 ، سیستم تثبیت کننده 2E36-1 است که دارای دو محرک از نوع الکتروموتور جهت تثبیت توپ در زوایای عمودی و افقی است. استفاده از محرک های الکتریکی به جای سیستم محرک هیدرولیکی دارای مزیت هایی است که کاهش فضای مورد نیاز برای نصب سیستم ، کاهش صدای داخل برجک با حذف صدای ناشی از پمپ هیدرولیک و از بین بردن خطر نشت مایع هیدرولیک و آتش سوزی در داخل برجک را شامل میشود. سرعت تثبیت کننده در تغییر زوایای توپ حداقل 0.07 درجه در ثانیه و حداکثر 30 درجه در ثانیه است که در کنار سرعت چرخش مناسب برجک ، امکان تغییر سریع زاوایای هدفگیری و تعقیب اهداف متحرک با سرعت بالا (در مقیاس با اهداف زمینی همچون بالگرد ها) را فراهم میکند.

الکتروموتور مورد استفاده در تثبیتگر

نقطه قرارگیری الکتروموتورهای تثبیتگر ، نارنجی برای تثبیت عمودی و آبی برای تثبیت افقی

ادامه دارد.......

منبع : 

http://www.military.ir/forums/topic/29532-bmd-2-%D8%9B-%DA%86%D8%AA%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B2-%D8%B2%D8%B1%D9%87%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87/