میلیتاری (Military) |مقالات نظامی

در اکتبر 1986 (مهر 1365) ، سری دوم خلبانان فراگ فوت اعزامی به افغانستان به همراه تعدادی از هواپیماها که نیاز به تعمیرات اساسی داشتند به روسیه برگشتند و خلبانان جدیدی جایگزین آنها در تیپ 378 ام هوایی شدند.این تجدید قوای فراگ فوت ها همزمان شد با تحویل گسترده موشک های دوش پرتاب FIM-92A استینگر - که اولین بار در سپتامبر همان سال در افغانستان رویت شده بود - به مجاهدان افغان ؛ این موشک ها دارای مقاومت بالایی در مقابل پرتاب فلر ،  جستجوگر حرارتی بهتر و سرجنگی قوی تر به همراه یک فیوز مجاورتی بودند.علاوه بر آن ، افغان ها می توانستند با استینگر هر پرنده ای را تا ارتفاع 14,800 پایی مورد هدف قرار دهند.مجاهدان مسلح به استینگر این توانایی را پیدا کردند که هواپیماهای پشتیبانی نزدیک و هلیکوپترهای تهاجمی را مجبور به پرواز و بمباران در ارتفاع بالا کنند تا بدین ترتیب با توجه به غیرهدایت شونده بودن اکثر تسلیحات این پرنده ها، کارایی هر سورتی پرواز به شدت کاهش پیدا کند.بدین ترتیب، با توجه به این که تیپ 378 ام از 40 فروند Su-25 تشکیل شده بود، در یک سال در مقابل مجاهدان با انگیزه و تسلیح شده 30 درصد از توانایی عملیاتی خود را از دست داد.از این خسارات تیپ، 4 هواپیما و 2 خلبان از اسکادران یکم ، 5 هواپیما و 3 خلبان از اسکادران دوم و 2 هواپیما از اسکادران سوم بودند.یکی از این سقوط ها داستان عجیبی داشت.در شب 5 فوریه 1987 (26 بهمن 1365) ، سروان میروسلاو بوراک در حالی که در یک دسته دو فروندی مشغول بمباران مواضع مجاهدین بود هدف یک گلوله منور توپ 122 میلی متری شلیک شده به وسیله یگان توپخانه ارتش شرخ - که در چند کیلومتری محل مستقر بود - قرار گرفت و در هوا منفجر شد.این که چگونه گلوله ای با آن سرعت بالا و هواپیمایی در حال مانور در یک زمان واحد به هم اصابت کرده اند باعث تعجب همگان شده بود.علاوه بر این یک فراگ فوت دیگر از اسکادران یکم مستقر در بگرام که پس از اصابت استینگر آسیب شدیدی دیده بود اما توانسته بود فرود اضطراری کند غیر قابل تعمیر اعلام شده و از رده خارج شد.

 

بنای یاد بود کشته شدگان سری سوم خلبانان اعزامی به افغانستان در فرودگاه بگرام کابل ؛ از چپ به راست: ستوان ایگور الوشن ، سروان میروسلاو بوراک ، ستوان کنستانتین پاولیکف ، ستوان ولادیمیر پولتسوف و ستوان ویکتور زملیاکوف

اما مشکل خلبانان فقط تحویل استینگر نبود ؛ مشکلات سیستم فرامین هواپیما باعث شد تا در 20 نوامبر 1986 (29 آبان 1365) ، ستوان ایگور ایلوشن و در 13 سپتامبر 1987 (22 شهریور 1366) ستوان ویکتور زملیاکوف کشته شوند.همچنین ستوان ولادیمیر پولتسوف نیز در یک ماموریت بمباران از ارتفاع بالا به دلیل از دست رفتن سیستم اکسیژن رسانی کشته شد تا آمار تلفات به 4 نفر برسد.در 21 ژانویه 1987(1 بهمن 1365) ، ستوان یکم کنستانتین پاولیکوف در حالی که در سومین سورتی پرواز خود از صبح آن روز به عنوان وینگ من به همراه لیدر خود بر فراز فرودگاه بگرام کابل پرواز می کرد تا با پرتاب بمب های منور بتواند موشک های گرمایاب را فریب داده و امکان نشست و برخواست هواپیماهای مسافربری و ترابری را فراهم کند ، مورد اصابت یک تیر موشک استینگر قرار گرفت.شلیک درست لحظاتی پس از بلند شدن از باند و در حالی که هواپیما در یک گردش به چپ قرار داشت صورت گرفت اما با این وجود پاولیکوف موفق به ایجکت شد.او پس از ایجکت در منطقه ای به نام چاریکار در چند کیلومتری بگرام توسط مجاهدین کشته شد.هلیکوپترهای رسکیو با وجود جستجوی فراوان نتوانستند محل فرود را پیدا کنند و با تاریک شدن هوا ، فرماندهان تیپ 378 ام پذیرفتند که یکی از بهترین خلبانانشان را از دست داده اند.گزارش منتشره در خصوص وی حکایت از آن دارد که او از اواخر اکتبر 1986 (آبان 1365) تا 21 ژانویه 1987 (1 بهمن 1365)  ، تعداد 89 سورتی پرواز جنگی انجام داده که طی آن حداقل هفت توپ ضد هوایی کالیبر بالا ، چهار محموله قطعات توپ ضد هوایی ، شش تیم توپخانه سبک ، چهار انبار سلاح و مهمات و 17 خودروی نظامی را منهدم و بیش از 120 نفر تلفات به مجاهدین وارد کرده است.

هواپیمای سرگرد سرگرد الکساندر ریباکوف مسلح به دو راکت انداز B-8M دقایقی پس از فرود

اولین خلبانی که در سری سوم خلبانان اعزامی به افغانستان توانست جنگنده اش را پس از برخورد موشک به به پایگاه باز گرداند سرگرد الکساندر ریباکوف قائم مقام بخش عقیدتی سیاسی اسکادران دوم تیپ 378 ام بود.فراگ فوت او در 28 مه 1987 (7 خرداد 1366) ، در حالی که به عنوان وینگمن در بال سرهنگ گریگوری استرپیتوف عازم منطقه علی خیل در شمال شرقی افغانستان به منظور پشتیبانی از سربازان ارتش این کشور در مقابل مجاهدین بود مورد هدف قرار گرفت.همزمان با آن که لیدر دسته دستور دومین شیرجه بر روی هدف را صادر کرده بود ، کنترلر زمینی با دیدن بلند شدن دود سفیدی از مواضع مجاهدین متوجه شلیک یک موشک دوش پرتاب به سمت ریباکوف شد و به وی اخطار داد اما او با وجود آن که با تلاش زیاد توانسته بود هواپیمایش را از حالت شیرجه در آورد به دلیل کاهش سرعت ناشی از این حرکت نتوانست مانور لازم برای افزایش ارتفاع را انجام داده و موشک با فعال شدن فیوز مجاورتی علاوه بر سوراخ کردن کانوپی و زخمی کردن صورت خلبان ، آسیب شدیدی به موتور سمت چپ فراگ فوت وارد کرد.گفته می شود موشک شلیک شده به سمت وی از نوع بلوپایپ ساخت انگلستان بوده است.ریباکوف که از وسعت آسیب دیدگی هواپیما اطلاعی نداشت درخواست اجازه برای شیرجه سوم را به لیدر اعلام کرد که با مخالفت و دستور او مبنی بر بازگشت فوری به پایگاه مواجه شد.ریباکوف پس از بررسی بیشتر متوجه شد که تراست موتور سمت چپ هواپیما در حال قطع شدن و درجه حرارت هواپیما نیز در حال افزایش است.در همین حین هواپیما وارد ابر شده و شروع به کاهش بیشتر سرعت کرد.ریباکوف توانست با تلاش بسیار ، هواپیما را که حالا به دلیل از دست دادن موتور سمت چپ به چپ کشیده میشد کنترل کند.فراگ فوت زخمی با راه نمایی لیدر توانست خود را به فرودگاه بگرام برساند اما به دلیل از کار افتادن هر دو سیستم هیدرولیک و عمل نکردن سیستم مکانیکی ، ریباکوف مجبور شد به صورت سینه مال در زمینی حاشیه باند پایگاه که خاک های نرم تری نسبت به باند مسطح داشت هواپیما را به زمین بکوبد که فراگ فوت پس از طی 400 متر متوقف شد.

فرودگاه بگرام در سالهای اشغال افغانستان توسط شوروی مقر اصلی تیپ 378 ام بود

 سرگرد ابیدکوف فرمانده اسکادران یکم یکی دیگر از 3 خلبانی بود که بعد از اصابت موشک دوش پرتاب توانست هواپیمای خود را به پایگاه برگرداند. در 28 ژوئیه 1987 (7 تیر 1366) ، هواپیمای وی که در یک دسته 8 فروندی با پرواز در ارتفاع پایین در حال پرواز به سمت یک مقر مجاهدین در نزدیکی سد سروبی در شرق کابل بود مورد اصابت یک موشک دوش پرتاب قرار گرفته و بدنه و موتور سمت راست آن به شدت آسیب دید.او در مورد این ماموریت خود می گوید " موشک به موتور سمت راستم برخورد کرد و نازل را پودر کرده ، قسمت بالایی محفظه احتراق را از بین برد و باعث شد تا توربین کم فشار مسدود شود.انفجار سرجنگی همچنین باعث آسیب دیدگی هر دو مبدل برق جریان مستقیم (DC) شده بود و با از کار افتادن سیستم الکتریکی هواپیما ، امکان رها کردن بمب ها و مخازن سوخت نیز وجود نداشت.به جز نشانگر مربوط به نرخ صعود و نزول و سرعت سنج هواپیما ، تمامی نشان دهنده های کاکپیت از کار افتاده بودند.علاوه بر آن ، آتش و سوختگی ناشی از منهدم شدن مبدل برق باعث بالا رفتن دمای یک مجموعه سیم کشی اطراف آن شد که نتیجه آن یک سری اتصالات کوتاه بود.این مسئله باعث شد تا ناخواسته چتر ترمز هواپیما باز شود.آن هم در شرایطی که من حدود 350 کیلومتر در ساعت سرعت داشتم.به سختی توانستم چتر را رها کنم.هر چند دیدن یک چتر باز شده باعث شده بود تا 7 خلبان دیگر دسته فکر کنند من ایجکت کرده ام اما وضعیت زمانی وخیم تر شد که چتر دو تکه فراگ فوت در ارتفاعی حدود 160 پایی تعادل خود را از دست داد و به شدت با زمین برخورد کرد.این باعث شد همکارانم تصور کنند من در یک ایجکت ناموفق کشته شده ام.اما من موفق شدم تا چرخ های جنگنده زخمی ام را به باند بگرام برسانم.پس از فرود هواپیما که نه ترمز داشت و نه چتر ترمز ، با سرعت بالایی باند را طی کرده و چند متر پیش از برخورد به میدان پایگاه متوقف شد.

فراگ فوت مسلح سرگرد ابیدکوف پس از فرود

هواپیمای ابیدکوف توسط یکی از دو موشک استینگری که از طرف پدافند هوایی کاروان مجاهدین به سمتش شلیک شده بود مورد اصابت قرار گرفته بود.این موشک علاوه بر از کار انداختن سیستم تامین برق هواپیما ، باعث شد تا هر دو سیستم هیدرولیک فراگ فوت نیز از کار بیفتد.نشت روغن هیدرولک - که یک مایع قابل اشتعال بود - باعث آتش سوزی داخلی هواپیما و بالا رفتن دمای محیطی سیستم ها به خصوص سیستم کنترل شده بود.بعد از بررسی هواپیما مشخص شد که گرمای این آتش باعث شده تا 95 درصد قطر میله کنترل تیتانیومی - میله ای که فرامین را از استیک در کابین به سطوح کنترلی مثل دم و بالها منتقل می کند- فراگ فوت ذوب شود.اما این همه خطرات ابیدکوف و اوج خوش شانسی اش نبود.او زمانی مورد اصابت قرار گرفت که هنوز بمباران را انجام نداده بود و به همین دلیل دو مخزن سوخت 800 لیتری ( به همراه 3 هزار لیتر سوخت در مخازن داخلی) ، چهار بمب خوشه ای 250 کیلوگرمی RBK-250 و دو لانچر راکت انداز  B8M را زیر بالهای فراگ فوت خود داشت.بلافاصله پس از هدف قرار گرفتن به دلیل از کار افتادن یک موتور هواپیما به سرعت 170 کیلومتر در ساعت رسید اما با وجود فول لود بودن باز هم خلبان توانست آن را به سرعت 280 کیلومتر در ساعت رسانده و ارتفاع خود را افزایش دهد.هواپیما پس از مدتی زمین گیر بودن به تاسیسات سوخو در تفلیس گرجستان فرستاده شد تا برای ارزیابی توانایی فراگ فوت در  دفاع از خود در برابر موشک های دوش پرتاب و اعمال نتایج آن در سری های بعدی تولید مورد استفاده قرار بگیرد.

سومین و آخرین خلبانی که توانست بعد از اصابت استینگر به پایگاه برگرد پیتر گولوبسوف بود.او در 24 اکتبر 1987 (2 آبان 1366) ، در حالی که عنوان لیدر یک دسته دو فروندی با  پرواز در ارتفاع پایین عازم پشتیبانی نزدیک از نیروهای ویژه ارتش سرخ (اسپتناز) در حومه قندهار بود، در اولین گردش برای شیرجه بر روی هدف ، مورد اصابت قرار گرفت.موشک با برخورد به زیر دم بخش های بزرگی از آن را کنده و نازل های موتور را تا حد زیادی از بین برد و تعداد زیادی از سیستم های هواپیما از کار افتادند.گولوبسوف توانست پس از رها کردن 6 غلاف راکت انداز UB-32M با هدایت لیدر هواپیما را به قندهار برده و فرود بیاورد.به دلیل نجات این هواپیما به وی مدال ستاره سرخ اهدا شد.

ادامه دارد..

منبع : http://www.military.ir/forums/topic/29441-%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%B9%D9%85%D9%84%DA%A9%D8%B1%D8%AF-su-25-%D9%81%D8%B1%D8%A7%DA%AF-%D9%81%D9%88%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D9%86%DA%AF-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86/page-3#entry478840