میلیتاری (Military) |مقالات نظامی

تسلیحات خودروی BMD-2 در دو بخش شاسی و برجک  خودرو تقسیم شده اند که در بخش شاسی دو تیربار (یک تیربار در خودروهای ارتقا یافته) و در بخش برجک یک توپ 30 میلیمتری یک قبضه تیربار و یک پرتابگر موشک هدایت شونده را داریم.

سلاح اصلی : یک قبضه توپ 30 میلیمتری خودکار مدل 2A42 با مکانیزم تغذیه دوگانه (dual-feed) و مکانیزم عمل گازی (gas-operated) که نرخ اتش متغیری از 200 تا 550 گلوله بر  ثانیه را ارائه میکند. هر چند که با چند ثانیه شلیک به صورت تمام خودکار و با گرم شدن لوله (جهت جلوگیری از وارد آمدن شوک گرمایی و آسیب دیدگی لوله توپ) میتوان با این توپ به نرخ آتش 800 گلوله بر دقیقه نیز دست یافت. نرخ آتش بالای این توپ در کنار پوشش زوایای گسترده توسط آن که از 5- درجه تا 60+ درجه را شامل میشود ، قابلیت های مناسبی جهت مقابله با انواع اهداف در موقعیت های مختلف (خصوصا بالادستی و مسلط به خودرو) را فراهم میکند که با اضافه شدن انواع مهمات با کاربری تخصصی تکمیل میگردد. توپ  2A42 را میتوان بر علیه اهداف مختلف از جمله خودروهای غیر زرهی ، سبک زرهی ، استحکامات و تاسیسات ، هواگرد های در حال پرواز در ارتفاع پست (همچون بالگرد ها) و مراکز تجمع پیاده نظام  به کار گرفت. حتی میتوان از این توپ برای مقابله با ادوات زرهی سنگین همچون تانک ها استفاده کرد.

توپ 2A42

البته این مقابله به معنی انهدام تانک نیست چرا که این توپ از چنین قابلیتی برخوردار نمیباشد. در اینجا منظور استفاده از نرخ آتش بالا و ابعاد کوچک خودرو (به نسبت دیگر ادوات زرهی همچون تانک ها) و دستیابی به موقعیتی است که با اجرای آتش پر حجم در مدت چند ثانیه بر روی برجک و شاسی تانک به سیستم های نظارتی و هدفگیری و اجزایی همچون شنی های تانک آسیب وارد آورد به صورتی که تانک قابلیت عملیاتی خود را از دست بدهد ، این مسئله در اصطلاح mission kill نامیده میشود. البته این کار همواره و در هر موقعیتی قابل اجرا و نتیجه گیری نیست ولی در هر حال در صورت نبود تجهیزات ضد زره همچون موشک های ضد تانک میتوان به کاربرد توپ خودرو در چنین نقشی جهت از میدان خارج کردن تانک ها امیدوار بود. توپ 2A42 علاوه بر توانایی اجرای آتش با نرخ بالا (که نیاز به دقت را کاهش میدهد)، به لطف برخورداری از مکانیزم پس زنی مناسب و ایضا ترمز دهانه (muzzle brake) که عقب نشینی (یا لگد) توپ را به میزان قابل توجهی کاهش میدهد ، توانایی شلیک به صورت دقیق و نقطه زن را نیز دارد.

نمونه ای از زاویه پوشش توپ

به جهت نوع مکانیزم توپ (مکانیزم گازی) جهت مسلح کردن و فعال سازی اولیه مکانیزم عمل آن از یک خرج ویژه استفاده میشود علاوه بر این امکان مسلح سازی دستی توسط توپچی از طریق یک اهرم چرخان نیز وجود دارد (که البته کمی زمانبر است).  این مکانیزم در مسلح سازی توپ در مقایسه با مکانیزم مسلح سازی خودکار و الکتریکی توپ زنجیری (Chaingun) همچون  MK44  (در کالیبر 30 میلیمتر) مدت زمان بیشتری میطلبد ضمن انکه ملزوماتی دارد (خرج ویژه)،  اما در مقام مقایسه دارای برتری هایی نیز هست از جمله عدم نیاز به منبع الکتریسیته. در صورتی که پیشرانه تانک یا هر گونه منبع تامین برق از جمله باتری و واحد قدرت کمکی خودروی رزمی از کار باز بماند توپی همچون MK44 بلا استفاده خواهد بود در حالی که توپ 2A42 همچنان به صورت دستی امکان مسلح سازی و استفاده خواهد داشت.

مهمات

توپ 2A42 از مهمات کالیبر 30x165 میلیمتری استفاده میکند که کالیبر استاندارد در نیروی هوایی ، دریایی و زمینی روسیه است. خرج مورد استفاده در این مهمات که6/7P-5BPfl نام دارد از انواع خرج های پر انرژی بوده و تقریبا در تمامی مهمات این کالیبر به کار رفته است. محفظه ذخیره سازی مهمات خودروی BMD-2 در گوشه راست برجک قرار گرفته و گنجایش 300 گلوله را دارد. مهمات مورد استفاده از انواع شدیدالانفجار آتش زا (HE-I) ، شدیدالانفجار آتش زای رسام (HEI-T) ، ضد زره رسام (AP-T) و ضد زره کفشک دار (APDS) است. به طور معمول در حدود 180 گلوله شدیدالانفجار آتش زا و در حدود 120 گلوله ضد زره رسام یا ضد زره  کفشک دار در محفظه برجک ذخیره میشود.

مخزن مهمات به رنگ قرمز

در صورت اطلاع از شرایط میدان نبرد و عدم وجود ادوات زرهی و در شرایط نبرد صرف با پیاده نظام (همچون جنگ چچن و افغانستان) معمولا عمده مهمات از نوع شدیدالانفجار اتش زا بارگذاری میشود. فضای ذخیره سازی مهمات در خودروی BMD-2 محدود است چرا که در صورت افزایش ابعاد محفظه ذخیره مهمات ، فضایی برای جایگاه فرمانده و نصب تجهیزات و سیستم ها در داخل برجک باقی نمی ماند، به تبع این مسئله ظرفیت ذخیره سازی مهمات خودرو خصوصا در مقایسه با خودرهای رزمی دیگر (عمدتا غیر هوابرد) نظیر بی ام پی 2 (با ذخیره 500 گلوله 30 میلیمتری) به میزان قابل توجهی کاهش یافته و مهمات در اختیار توپچی دچار محدودیت شده است.

انتقال مهمات به خودرو

انواع مهمات مورد استفاده :

3UOF8

مهمات شدیدالانفجار آتش زا (HE-I) که جهت مقابله با  خودرو های غیر زرهی ، استحکامات و تاسیسات سبک ، بالگرد ها ، پیاده نظام دشمن و سایر اهداف زمینی استفاده می شود. این مهمات از فیوز A-670M با قابلیت خود تخریبی در صورت عدم اصابت به هدف بهره میبرد.

ویژگی ها:

وزن فشنگ : 842 گرم

وزن مرمی (یا پرتابه) : 390 گرم

سرعت دهانه : 960 متر بر ثانیه

محدوده کشندگی تضمین شده  (محدوده تاثیر ترکش و موج انفجار) : 5.95 متر مربع

وزن و نوع ماده انفجاری : 49 گرم از نوع A-IX-2

3UOR6

شدیدالانفجار آتش زای رسام (HEI-T) که به منظور مقابله با پیداه نظام دشمن مورد استفاده قرار میگیرد. این مهمات از جهت ماهیت به مهمات 3UOF8  شباهت دارد با این تفاوت  که از حالت رسام برخوردار بوده ، مرمی آن مواد منفجره کمتری داشته و به تبع آن سطح تاثیر پایین تری دارد.

ویژگی ها:

وزن فشنگ : 835 گرم

وزن مرمی (یا پرتابه) : 388 گرم

سرعت دهانه  : 960 متر بر ثانیه (سرعت دهانه یا Muzzle velocity)

محدوده کشندگی تضمین شده  (محدوده تاثیر ترکش و موج انفجار) :  1.4 متر مربع

وزن و نوع ماده انفجاری : 11.5 گرم از نوع A-IX-2

مدت زمان سوزش بخش رسام : حدود 9 ثانیه

3UBR6

نسل اول مهمات ضد زره کالیبر 30 میلیمتری ساخت شوروی دارای مرمی شکافنده از جنس فولاد سخت که  هم اکنون جهت مقابله با اهداف زرهی سبک همچون نفربرها و ایضا تاسیسات و استحکامات سبک دشمن قابلیت استفاده دارد. البته ذکر این نکته ضروری است که برخی از نفربرهای مدرن در برابر اصابت این مهمات در بخش جلویی بدنه کاملا مقاوم بوده و صرفا از بخش های کناری بدنه نسبت به آن آسیب پذیری دارند.

ویژگی ها :

وزن فشنگ : 856 گرم

وزن مرمی : 400 گرم

سرعت دهانه : 890 تا 970 متر بر ثانیه

شکافنده : فولاد سخت

نفوذ در زاویه برخورد 60 درجه :

20 میلیمتر از فاصله 1000 متری

16 میلیمتر از فاصله 1500 متری

نفوذ در زاویه برخورد صفر :

45 الی 55 میلیمتر از فاصله 700 متری

34 الی 40 میلیمتر از فاصله 1500 متری

مدت زمان سوزش بخش رسام : 3.5  ثانیه

توضیح آنکه میزان نفوذ عنوان شده برای مهمات در نفوذ در صفحات زرهی همگن (فولادی) نورد شده (اختصارا RHA) است

3UBR8

نسل دوم مهمات ضد زره 30 میلیمتری روسی است که در نتیجه عدم کارایی مناسب مهمات 3UBR6 در برابر تهدیدات روز ساخته شد و در اوایل دهه نود جایگزین آن گردید. این مهمات از نوع ضد زره کفشک دار (APDS) بوده و دارای یک ریز شکافنده در بخش مرمی است که از آلیاژ تنگستن ساخته شده. از این مهمات میتوان جهت نفوذ به بخش هایی از بدنه خودروهای رزمی پیاده نظام (همچون بخش های جانبی) استفاده کرد. البته این نکته را نیز میبایست در نظر داشت که برخی از خودروهای رزمی امروزی همچون بردلی در صورت نصب بسته ارتقای حفاظت از بخش های جانبی نیز در برابر اصابت این مهمات مقاوم هستند.

ویژگی ها :

وزن فشنگ : 765 گرم

وزن مرمی : 304  گرم

سرعت دهانه : 1120 متر بر ثانیه

شکافنده : آلیاژ تنگستن

نفوذ در زاویه برخورد 60 درجه :

35 میلیمتر از فاصله 1000 متری

25 میلیمتر از فاصله 1500 متری

22 میلیمتر از فاصله 2000 متری

نفوذ در زاویه برخورد صفر :

80 میلیمتر از فاصله 700 متری

65 الی 70 میلیمتر از فاصله 1500 متری

45 الی 50 میلیمتر از فاصله 1500 متری

40 الی 44 میلیمتر از فاصله 2000 متری

توضیح آنکه میزان نفوذ عنوان شده برای مهمات در نفوذ به صفحات زرهی همگن نورد شده از جنس فولاد (اختصارا RHA) است

تسلیحات ثانویه

سه قبضه تیربار به عنوان سلاح ثانویه بر روی خودرو نصب شده اند که یک قبضه از آن ها شامل تیربار 7.62 میلیمتری PKT است که به صورت هم محور با توپ قرار گرفته و توسط توپچی مورد استفاده قرار میگیرد. این تیربار جهت اجرای اتش سرکوب کننده بر علیه پیاده نظام دشمن استفاده میشود. ذخیره مهمات آن شامل نوار فشنگی با 250 تیر است. به جز تیربار فوق دو قبضه تیربار PKB نیز در طرفین بخش جلوی شاسی نصب گردیده ، البته در خودروهای ارتقا یافته یکی از تیربار های که مورد استفاده فرمانده است حذف شده.

نمایی از تیربار 7.62 خودرو و ذخیره مهمات آن

وجود تیربار فرمانده در نمونه های اولیه

حذف تیربار فرمانده در نمونه های به روزشده

تیربار PKB در حقیقت نمونه ای اصلاح شده از تیربار PK با مکانیزم ماشه تغییر یافته است. مکانیزم هدفگیری این تیربار به صورت مستقیم از نمونه های نصب شده در خودروی BMD-2 منتقل شده و شامل یک مکانیزم مکانیکی با اهرم هایی است که دسته تیربار را به دسته تغییر زاویه پریسکوپ متصل میکند با این کار خط دید پریسکوپ با خط هدفگیری و آتش تیربار منطبق میشود (یا بلعکس).

اهرم های مرتبط کننده تیربار با پریسکوپ

جهت هدفگیری از داخل پریسکوپ ها نیز دو حلقه هدفگیری تعبیه شده که در زمان نظارت صرف در گوشه پریسکوپ قرار میگیرد و در زمان هدفگیری برای تیربار ، توسط تیربارچی به وسط پریسکوپ منتقل میشود. این مکانیزم در هدفگیری یک مکانیزم ساده و با دقت پایین است و نباید از آن انتظار زیادی داشت. برای ایجاد امکان تغییر زاویه و گردش لوله تیربار ، یک برجک کروی کوچک در بدنه تعبیه شده که لوله تیربار در درون آن قرار گرفته است. به منظور جلوگیری از یخ زدگی و ثابت شدن این برجک در شرایط آب و هوایی سرد ، مکانیزم گرم کن برای آن در نظر گرفته شده.

حلقه هدفگیری پریسکوپ

علاوه بر تیربار ها ، بر روی بدنه خودرو دو درگاه آتش (Firing port) نیز تعبیه شده است که یکی از این درگاه ها در بخش عقبی بدنه و پوشش دهنده عقب خودرو است و دیگری در کناره بدنه. با استفاده از این درگاه آتش سرنشینان خودرو از طریق سلاح های انفرادی خود قادر به مقابله با اهداف در خارج از خودرو خواهند بود.

درگاه های آتش بدنه و بلوک نظارتی آن (پریسکوپ)

به جز توپ 30 میلیمتری و تیربار های 7.62 میلیمتری سلاح سومی نیز برای خودروی  BMD-2 در نظر گرفته شده که شامل موشک های هدایت شونده ضد تانک 9K111 Fagot  یا  9K113 Konkursاست. خودروی BMD-2 در بالای برجک دارای پایه کوچکی است که امکان نصب پرتابگر موشک های هدایت شونده ضد تانک را فراهم می آورد. البته استفاده از  موشک های هدایت شونده در این خودرو ، یک نقطه قوت و یک نقطه ضعف دارد. نقطه ضعف عدم امکان هدایت موشک ها از داخل خودرو و در معرض خطر قرار گرفتن اپراتور موشک است. برای استفاده از پرتابگر میبایست توپچی از جایگاه داخلی خود خارج شده ، مابین حلقه دریچه برجک و تا نیمه بدن خارج از خودرو قرار بگیرد که یک ضعف حفاظتی قابل توجه ایجاد میکند. نقطه قوت یک چنین طرحی قابلیت جداسازی پرتابگر و استفاده معمول از آن (حمل توسط نفر) در شرایطی است که خودرو به هر نحو غیر قابل استفاده باشد. در این صورت همچنان خدمه و سرنشینان سلاحی را در اختیار دارند که امکان مقابله با اهداف زرهی را برایشان فراهم میکند.

نصب پرتابگر موشک هدایت شونده بر روی برجک خودرو

برای پرتابگر نصب شده بر خودرو سه موشک ذخیره در نظر گرفته شده که در پشت جایگاه توپچی نگهداری میشوند و توسط توپچی نیز بر روی پرتابگر بارگذاری میشوند.لازم به ذکر است که در نمونه ای ارتقا یافته از خودروی BMD-2 که توسط دفتر طراحی KBP ارائه شده ، خودرو به دو پرتابگر موشک هدایت شونده کورنت تجهیز شده که هدایت آن ها توسط سایت جدید و دارای کانال هدایت لیزری توپچی از داخل خودرو صورت میگیرد. با نصب کورنت توان ضد زره خودروی BMD-2 به میزان قابل توجهی افزایش میابد و این خودرو امکان مقابله با تانک های مدرن امروزی را نیز خواهد داشت.

نصب موشک کورنت در نمونه ارتقا یافته توسط دفتر طراحی KBP

منبع :

http://www.military.ir/forums/topic/29532-bmd-2-%D8%9B-%DA%86%D8%AA%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B2-%D8%B2%D8%B1%D9%87%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87/