اف ان فال (FN FAL) با نام کامل تفنگ اتوماتیک سبک (به فرانسوی: Fusil Automatique Leger) یکی از معروف ترین و رایج ترین انواع تفنگ جنگی در قرن بیستم است. این تفنگ ۷.۶۲ میلیمتری که در شرکت بلژیکی فابریک ناسیونال طراحی شده و از سال ۱۹۵۳ تولید آن آغاز شد مورد استفاده ارتش های بیش از ۷۰ کشور دنیا قرار گرفته و دست کم ۱۰ کشور به تولید آن اقدام کردهاند.
اف ان فال در دوران جنگ سرد توسط بیشتر کشورهای عضو ناتو و متحدان آنها به عنوان سلاح سازمانی انتخاب شد و به همین جهت به «دست راست جهان آزاد» مشهور شده بود. افان فال از این منظر جایگاهی مشابه کلاشنیکف در کشورهای عضو پیمان ورشو و متحدان آنها را داشت. امروزه این تفنگ در بیشتر کشورها با تفنگ های مدرن تر جایگزین شده اما هنوز هم در برخی نقاط دنیا از آن استفاده میشود.
تاریخچه
تاریخچه طراحی اف ان فال به سال ۱۹۴۶ باز میگردد که فابریک ناسیونال (با نام اختصاری اف ان) قصد داشت تا تفنگ هجومی جدیدی را با استفاده از فشنگ متوسط ۷٫۹۲x۳۳ آلمانیها طراحی کند. این فشنگ نخستین بار در تفنگ اس ت ژ۴۴ آلمانی ها در جنگ جهانی دوم با موفقیت آزمایش شده بود. تیم طراح این تفنگ همزمان در حال طراحی یک تفنگ جنگی هم بود که مثل تفنگهای کلاسیک آن دوران از فشنگهای پرقدرت بلند استفاده میکرد. در نتیجه هر دو تفنگ طراحی شده توسط این تیم از لحاظ مکانیکی کاملاً شبیه هم بودند. همزمان بریتانیاییها در حال طراحی تفنگ جدیدی با استفاده از فشنگ متوسط دیگری با نام ٫۲۸۰ بریتانیایی (۷x۴۳ مم) بودند و بلژیکیها نیز در ادامه تحقیق خود این فشنگ را برای تکمیل تفنگ مورد نظر خود انتخاب کردند.
در سال ۱۹۵۰ نمونه اولیه تفنگ اف ان فال بلژیکیها، و تفنگ انگلیسیها که ئیام-۲ نام داشت توسط ارتش آمریکا آزمایش شد. نمونه اولیه فال مورد تحسین آمریکایی ها را برانگیخت اما آنها با استفاده از فشنگ متوسط موافق نبودند و بر استفاده از فشنگ پرقدرت تی۶۵ به عنوان فشنگ استاندارد ناتو اصرار داشتند. اف ان تفنگ خود را برای فشنگ های تی۶۵ (فشنگ پرقدرت ۷٫۶۲x۵۱ ناتو) بازطراحی کرد و نخستین نمونه فال با کالیبر ۷٫۶۲ در سال ۱۹۵۳ آماده شد.
در آن زمان تصور می شد که با انتخاب این کالیبر آمریکایی ها افان فال را به عنوان سلاح اصلی خود خواهند برگزید و فابریک ناسیونال هم اجازه تولید این تفنگ را به تمام متفقین جنگ جهانی بدون دریافت هزینه ای خواهد داد و در نتیجه امکان انتخاب یک سلاح مشترک برای تمام اعضای ناتو فراهم خواهد شد. اکثر کشورهای ناتو بلافاصله پس از نهایی شدن طرح اف ان فال آن را به عنوان سلاح سازمانی خود برگزیدند اما آمریکایی ها در نهایت مدل کاملاً اصلاح شده تفنگ ام۱ را با عنوان ام۱۴ بر اف ان فال ترجیح دادند. در تحقیقات ارتش آمریکایی کیفیت این دو تفنگ برابر ارزیابی شده بود اما آنها با توجه به سهولت بیشتر تولید ام۱۴ با توجه به وجود خط تولید ام۱ و شباهت آن با ام۱ و همچنین بومی بودن طرح ام۱۴ آن را به تفنگ بلژیکی ترجیح دادند.
کاناداییها اولین کشوری بودند که استفاده رسمی از این تفنگ را آغاز کردند. آنها در سال ۱۹۵۵ نسخه کمی اصلاحشده فال را با نام سی۱ به عنوان سلاح سازمانی خود برگزیدند و تولید سی۱ و نوع لولهسنگین (برای آتش اتوماتیک بیشتر) آن سی۲ را آغاز کردند. انگلیسیها از سال ۱۹۵۷ همین کار را با نوع نیمهاتوماتیک فال را با نام اس ال آر ال ۱ ای ۱ که معمولاً همراه با دوربین ۴x بود، انجام دادند. اتریش هم در سال ۱۹۵۸ تولید فال را با عنوان اس ت ژ.۵۸ در کارخانه اسلحهسازی اشتایر آغاز کرد. در سالهای بعد کشورهای متعدد دیگری به استفاده از این تفنگ روی آوردند. موفقیت فال در صورتی که بلژیکیها اجازه تولید این تفنگ را در آلمان غربی میدادند، حتی از این هم بیشتر میشد اما رد درخواست آلمانیها برای تولید این تفنگ باعش شد تا آنها مجوز تولید تفنگ های ستمی را از اسپانیا دریافت کنند و تفنگ ژ۳ که بر اساس آن در کارخانه هکلر و کخ ساخته شد بعدها به مهمترین رقیب اف ان فال تبدیل شد.
مشخصات
نوع اسلحه : اسلحه جنگی
کالیبر : 51×7.62 میلی متر ناتو
کشور سازنده : بلژیک
وزن : 4.45 کیلوگرم ( با خشاب خالی )
طول اسلحه : 1100 میلی متر
طول لوله : 533 میلی متر
سرعت گلوله در سرلوله ( سرعت اولیه ) : 823 متر بر ثانیه
برد مؤثر : 600 متر
میزان آتش : 650 الی 700 گلوله در دقیقه
ظرفیت خشاب : 20 فشنگ ( از نوع جعبه ای جداشونده )
تعداد ساخته شده : بیش از 2 میلیون
سازنده : فابریک ناسیونال
___________________
برگرفته از ویکیپدیا
تصاویر برگرفته از ارتشی دات کام