میلیتاری (Military) |مقالات نظامی

بخشی از جنگ داخلی آنگولا و جنگ مرزی آفریقای جنوبی

زمان وقوع : سپتامبر 1987 تا مارس 1988

مکان وقوع : کیتو کواناواله ، آنگولا

نتیجه : پیشروی نیروهای مسلح آزادی بخش آنگولا  موسوم به  FAPLA ( جناح مسلح جنبش خلقی آزادی بخش آنگولا ،  MPLA ) متوقف شد ، برقراری توازن نظامی

طرف های درگیر :

اتحادیه ملی برای استقلال کامل آنگولا ( یونیتا ، UNITA )

نیروهای دفاعی آفریقای جنوبی

جنبش خلقی آزادی بخش آنگولا  (MPLA)

کوبا

ارتش آزادی بخش خلق نامیبیا  (PLAN)

کنگره ملی آفریقا

فرماندهان و رهبران :

UNITAو آفریقای جنوبی : سرهنگ دئون فریرا  ( ارتش آفریقای جنوبی )

MPLAو متحدان : ژنرال لئوپولدو سینتراس فریاس ( ارتش کوبا )

توان رزمی :

UNITA و آفریقای جنوبی  :  11 تا 12 هزار نفر به صورت مشترک ، احتمالا 3 تا 4 هزار نفر از آفریقای جنوبی و 8 هزار نفر از

UNITA

MPLA و متحدان  :  11500 نفر به صورت مشترک ، احتمالا 1500 نفر کوبایی و 10 هزار نفر از FAPLA

تلفات و خسارات :

UNITA  و آفریقای جنوبی :  آفریقای جنوبی به صورت رسمی 31 نفر ، UNITA حدود 3 هزار نفر

MPLA و متحدان  : 4785 نفر کشته

نبرد کیتو کواناواله در سال های  1988/1987 بخش مهمی از جنگ داخلی آنگولا  ( 1975 تا 2002 ) بود . بین روزهای 9 سپتامبر و 7 اکتبر 1987 ، نیروهای مسلح آزادی بخش آنگولا  (FAPLA)در تلاش برای نابود کردن چریک های گروه موسوم به  اتحادیه ملی برای استقلال کامل آنگولا (UNITA) از راه کیتو کواناواله به سوی جنوب شرقی آنگولا و منطقه ماوینگا پیشروی کردند . نیروهای دفاعی آفریقای جنوبی که هدف اصلی شان حفاظت از UNITA به منظور جلوگیری از حملات چریک های نامیبیایی به مناطق مرزی آفریقای جنوبی بود بار دیگر در حمایت از UNITA وارد درگیری شدند .

نبرد کیتوکواناواله که بیش از 6 ماه طول کشید بزرگترین نبردی به شمار می رود که از دوران جنگ جهانی دوم به بعد در خاک آفریقا درگرفته است .

پیشروی قوای مشترک  FAPLA / کوبایی برای نابودی UNITA دچار تلفات سنگین شده و متوقف شد . توجه FAPLA و کوبایی ها این بار به متوجه غرب شد و آفریقای جنوبی ناچار شد بخش عمده ای از نیروهای مسلحش را به آن سو منتقل  کند . مذاکرات سیاسی نیز شروع شد . هر دو طرف مدعی پیروزی در این نبرد بودند .

موقعیت کیتو کواناواله در آنگولا

پیش زمینه

جنگ داخلی آنگولا در دوران منازعه جنگ سرد میان ایالات متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی آغاز شد . هر دو ابرقدرت از طریق جنگ نیابتی سعی داشتند نتیجه جنگ را به سود خود شکل دهند .

بین سال های 1961 تا 1974 ، سه گروه مسلح آنگولایی بر ضد پرتغال و برای استقلال آنگولا در حال جنگ بودند : MPLA و جناح مسلحش FAPLA به رهبری آگوستینو نتو  که مورد حمایت شوروی بود ، جبهه ملی آزادی بخش آنگولا  (FNLA) به رهبری هولدن روبرتو که از طرف موبوتو سه سه سکو  ، رهبر زئیر حمایت می شد  ، و  UNITA به رهبری جوناس ساویمبی ، یک مائوییست سابق که از FNLA جدا شد و بعدها مورد حمایت آژانس اطلاعات مرکزی ایالات متحده (CIA) و آفریقای جنوبی قرار گرفت .

جوناس ساویمبی ، رهبر وقت UNITA

مشاوران نظامی بلوک شرق در آنگولا ، 1983

پس از ( انقلاب گل میخک ) در پرتغال در آوریل سال 1974 ، دولت جدید انقلابی پرتغال تصمیم گرفت حاکمیت پرتغال بر مستعمرات آفریقایی اش از جمله آنگولا را رها کند . در پیمان آلوور میان پرتغال و سه گروه مسلح آنگولایی استقلال آنگولا به رسمیت شناخته شد . طی مفاد این پیمان یک دولت انتقالی تشکیل گردید ، انتخابات برای پایان سال برنامه ریزی شد و روز 11 نوامبر 1975 روز استقلال آنگولا تعیین شد . مدت کوتاهی پس از  تشکیل دولت انتقالی در 31 ژانویه 1975 ، جنگ و درگیری میان گروه های آنگولایی شروع شد و هر یک از آن ها کنترل مناطق نفوذ سنتی خود را تا میانه سال 1975 به دست گرفتند : MPLA پایتخت و مناطق مرکزی آنگولا را در دست داشت ، FNLA در شمال و UNITA در جنوب قدرت غالب بودند .

FNLA در دهه 1970 از هم پاشید و منازعه قدرت میان MPLA مورد حمایت شوروی و UNITA ی مورد پشتیبانی ایالات متحده و آفریقای جنوبی شدت گرفت . دولت MPLA و چریک های چپ گرای نامیبیایی  از طرف کوبا و شوروی و برخی کشورهای بلوک شرق حمایت می شدند و UNITA نیز تدارکات خود را از غرب و به طور عمده ایالات متحده و آفریقای حنوبی دریافت می کرد .

کوبایی ها پس از حمایت از MPLA در دهه 1970 احساس کردند تا زمانی که اوضاع در آنگولا به سود MPLA آرامش یابد لازم است در این کشور حضور نظامی داشته باشند . شوروی و دیگر کشورهای بلوک شرق جناح مسلح MPLA یا همان FAPLA را با ارسال سلاح ، مستشاران نظامی و خدمه فنی متخصص پشتیبانی می کردند . UNITA نیز با حمایت ایالات متحده و آفریقای جنوبی به تهدیدی علیه MPLA بدل شده بود . UNITA نیز کمک های قابل توجهی دریافت می کرد ، از جمله موشک های FIM-92 استینگر که برتری هوایی    FAPLAرا به طور جدی به چالش می کشید .  نیروهای مسلح آفریقای جنوبی نیز بارها با عبور از مرز و گذشتن از آفریقای جنوب غربی ( نامیبیای امروزی ) به طور مستقیم به UNITA یاری می رساندند .

با وجود الغای حاکمیت آفریقای جنوبی بر نامیبیا توسط مجمع عمومی سازمان ملل در سال 1966 ، آفریقای جنوبی هم چنان بر حاکمیت خود بر این منطقه ادامه داد . سال 1966 آغاز جنگ مسلحانه توسط چریک های نامیبیایی و آفریقای جنوبی بر ضد حاکمیت آپارتایدی آفریقای جنوبی بود . پس از استقلال آنگولا در 1975  چریک های نامیبیایی با کسب حمایت MPLA ضمن استفاده از پایگاه هایی در جنوب آنگولا حملات خود بر ضد نیروهای آفریقای جنوبی را شدت بخشیدند . هدف اصلی آفریقای جنوبی در حمایت از UNITA نیز کنترل مرز جنوبی آنگولا و تضعیف تحرکات چریک های نامیبیایی بود . استراتژی نظامی آفریقای جنوبی بر مداخله پیش دستانه و جنگ ضد انقلابی استوار بود . پس از انجام ( عملیات درختچه ) در آگوست 1981 توسط آفریقای جنوبی ، و تصرف موقت بیش از 50 هزار کیلومتر مربع از استان کونن ، UNITA    در ژانویه 1982 کنترل اداری این منطقه را به صورت موثر در دست گرفت .

عملیات ( اکتبر دوستانه )

به دلیل عملیات چریکی و ستیزه جویی UNITA ، دولت مرکزی هیچ گاه نتوانست بر سراسر کشور اعمال حاکمیت کند . UNITA کنترل بخش جنوب شرقی آنگولا را در دست داشت .  هر گاه حاکمیت UNITA بر این منطقه تهدید می شد ، نیروهای آفریقای جنوبی وارد عمل می شدند .

در سال 1987 و به عنوان بخشی از عملیات دولت آنگولا بر ضد UNITA به منظور بازپس گیری منطقه جنوب شرقی کشور ، ارتش آنگولا  عملیات ( اکتبر دوستانه ) را برای بیرون راندن UNITA از شهرهای ماوینگا (  یک پایگاه نظامی سابق پرتغالی ) و جامبا در نزدیکی جاده کاپریوی آغاز کرد . همانند عملیات های عمده قبلی ، طرح ریزی عملیات و فرماندهی عالی واحدهای بزرگ به عهده افسران و مستشاران شوروی سابق بود .

سرلشکر ریابچنکو فرماندهی کل قوای آنگولایی حاضر در عملیات را بر عهده داشت . نیروهای کوبایی در این عملیات نقش پشتیبانی را بر عهده داشتند . تجهیزات FAPLA در این عملیات شامل 150  دستگاه تانک T-55 و تعدادی بالگرد تهاجمی    Mi-24 هیند می شد . افسران شوروی هشدار کوبایی ها را که انجام چنین عملیاتی منجر به دخالت آفریقای جنوبی می شود ، نادیده گرفتند . بنابر تصمیم فرماندهی ، عملیات از کیتو کواناواله آغاز می شد .

آفریقای جنوبی که از تمرکز شدید نیروهای دولت آنگولا آگاه شده بود به UNITA هشدار داد . عملیات در مراحل اولیه موفقیت آمیز بود و کنترل بخش هایی از قلمرو UNITA به دست نیروهای دولتی افتاد . دولت آفریقای جنوبی دریافت که UNITA قادر به پایداری در برابر این حمله نیست . در 15 ژوئن مقامات افریقای جنوبی تصمیم به مداخله گرفتند . در 4 اگوست 1987 ارتش آفریقای جنوبی عملیات ( مدول کننده ) را به منظور جلوگیری از پیشروی نیروهای آنگولایی به سوی ماوینگا و شکست UNITA آغاز کرد . گردان 61 ام مکانیزه ارتش آفریقای جنوبی از پایگاه خود در شهر مرزی روندو حرکت کرده و از مرز آنگولا گذشت .

اهداف و نتایج

نبرد کیتو کواناواله  بخشی از طرح دولت آنگولا برای نابودی UNITA  ، پیروزی در جنگ داخلی و  تسلط بر سراسر کشور بود .

هدف استراتژیک دولت آفریقای جنوبی جلوگیری از بهره گیری چریک های نامیبیایی از پایگاه های جنوب آنگولا برای حمله به منطقه جنوب غربی آفریقا ( نامیبیای کنونی )  بود . با دخالت ارتش آفریقای جنوبی حمله دولت آنگولا و متحدان شوروی و کوبایی اش با وارد شدن تلفات سنگین متوقف شد . هدف نیروهای آفریقای جنوبی محقق شد . از این به بعد FAPLA و کوبایی ها بر حفاظت از شهر کیتو کواناواله و دفاع از مرزهای غربی آن متمرکز شدند . دولت آفریقای جنوبی اصرار داشت تلفاتش تا حد ممکن اندک باشد و به همین دلیل برای تصرف شهر تلاشی نکرد .

با وجود شکست در تصرف ماوینگا و جامبا ، دولت آنگولا و کوبایی ها ادعا کردند در نبرد پیروز شده اند . نلسون ماندلا طی یک سخنرانی خطاب به مردم کوبا در سفرش به آن کشور در سال 1991 ، نبرد کیتو کواناواله را یک ( گام مهم در مسیر آزادسازی قاره آفریقا و کشور آفریقای جنوبی از شر آپارتاید ) عنوان کرد . دیدگاه ماندلا بر اساس عقب نشینی ارتش آفریقای جنوبی از آنگولا در سال های بعد و استقلال کامل آنگولا استوار بود .

هدف استراتژیک UNITA باقی ماندن ، و نه تسلط بر سراسر کشور بود . UNITA هنوز هم در جامعه آنگولا حضور دارد و در انتخابات های برگزار شده شرکت کرده است ، اما تا کنون در پارلمان آنگولا موفق به کسب اکثریت نشده است .

نبرد

این نبرد که با عنوان ( نبرد رودخانه لومبا ) هم شناخته می شود در نزدیکی شهر کیتو کواناواله در جنوب آنگولا در گرفت . نیروی دفاعی آفریقای جنوبی آن را به چهار مرحله تقسیم کرد :

1-  ( عملیات مدول کننده )  : هدف این بخش از عملیات متوقف کردن پیشروی FAPLA به طرف پایگاه های UNITA در ماوینگا و جامبا بود .

2- ( عملیات بشکه ساز ) : هدف از عملیات تحمیل هر چه بیشتر تلفات به نیروهای در حال عقب نشینی FAPLA بود تا احتمال وقوع حملات بعدی کاهش یابد .

3- ( عملیات بسته بند ) :  به منظور عقب راندن قوای FAPLA به غرب کیتو کواناواله و ایجاد امنیت برای نیروهای UNITA

4 –  ( عملیات جا به جایی ) :  به منظور کم کردن احتمال حملات بعدی به UNITA و بازگشت بخش عمده نیروهای آفریقای جنوبی

عملیات ( مدول کننده )

در 4 آگوست 1987 ارتش آفریقای جنوبی عملیات مدول کننده را شروع کرد تا پیشروی FAPLA به سمت ماوینگا متوقف شده و از شکست UNITA جلوگیری شود .

در همان ماه تیپ های 16 و 21 پیاده سبک و تیپ های 47 زرهی و 59 مکانیزه  FAPLA ، که شامل 6 هزار سرباز و 80 دستگاه تانک به همراه توپخانه و ادوات پشتیبانی می شدند از کیتو کواناواله حرکت کردند تا از رودخانه لومبا بگذرند . پایگاه هوایی منونگو که در برگیرنده تعدادی جنگنده MiG-23 می شد وظیفه پشتیبانی هوایی از این نیروها را بر عهده داشت . چهار تیپ دیگر به منظور دفاع از کیتو کواناواله و مناطق اطراف آن در منطقه باقی ماندند .

نیروهای UNITA  که در عملیات درگیر بودند شامل گردان های 3ام و 5 ام منظم ، 13 ام نیمه منظم  و 275 ام نیروی ویژه می شدند . هزار نفر از نیروهای دفاعی آفریقای جنوبی به همراه توپخانه و ادوات زرهی از این نیروها پشتیبانی می کردند .

در 28 آگوست نیروهای FAPLA به شعبه های شمالی رودخانه لومبا  در نزدیکی ماوینگا رسیدند و با نیروهای آفریقای جنوبی درگیر شدند .

طی درگیری های شدیدی که در روزهای مابین 9 سپتامبر تا 7 اکتبر رخ داد UNITA و نیروهای آفریقای جنوبی به هدف اولیه شان که ممانعت از عبور قوای FAPLA از رودخانه بود رسیدند . شوروی مستشاران خود را عقب کشید و FAPLA را بدون فرماندهی عالی رها کرد . نیروهای آنگولایی دچار بی نظمی شده و فرار کردند . FAPLA متحمل تلفات سنگینی شد ، همه چهار تیپ درگیر شده در عملیات حدود 60 تا 70% از توان رزمی خود را از دست دادند . طی نبرد ، 1059 نفر از نیروهای FAPLA کشته و 2118 نفر زخمی شدند ، 61 دستگاه تانک ،83 دستگاه خودرو زرهی و 20 پرتابگر راکت نیز از دست رفت . تلفات نیروهای دفاعی آفریقای جنوبی 17 کشته و 41 زخمی به علاوه 5 دستگاه خودرو زرهی بود . نیروهای آفریقای جنوبی هم چنین موفق شدند تعدادی از یکی از پیشرفته ترین سیستم های پدافند هوایی آن زمان ، SA-8 ساخت شوروی را به غنیمت بگیرند . این اولین باری بود که سیستم SA-8 در دسترس غرب قرار گرفته بود . ارتش آنگولا طی مسیری 190 کیلومتری به سوی کیتو کواناواله عقب نشینی کرد .

یکی از SA-8 های غنیمت گرفته شده

چستر کروکر ، مشاور ویژه دولت رونالد ریگان در امور آفریقا ، در این باره چنین گفت : ( در یکی از خونین ترین نبردهای دوره جنگ داخلی ، یک نیروی مرکب از 8 هزار جنگجوی UNITA و 4 هزار سرباز آفریقای جنوبی ، نه تنها یک تیپ FAPLA را به طور کامل نابود کرد بلکه یک نیروی 18 هزار نفری آن را در یک حمله سه مرحله ای به شدت تضعیف کرد . خسارات FAPLA حدود 4 هزار نفر کشته و زخمی بود . با عقب نشینی بی نظم FAPLA مقادیر فراوانی از تجهیزات ساخت شوروی نابود شد یا به دست نیروهای آفریقای جنوبی و UNITA افتاد . عملیات نظامی سال 1987 یک شکست تحقیرآمیز برای سلاح های ساخت شوروی و استراتژی های نظامی شوروی بود ... تا نیمه ماه نوامبر ، نیروهای UNITA / آفریقای جنوبی فرودگاه کیتو کواناواله را نابود کرده بودند و هزاران نفر از نیروهای FAPLA را ناچار کرده بودند به داخل مواضع دفاعی شهر پناه ببرند ...) .

در 29 سپتامبر  نیروهای UNITA و آفریقای جنوبی که اکنون دست بالا را در نبرد داشتند یک ضد حمله را به منظور تحمیل تلفات هر چه شدیدتر به FAPLA و بازداشتن آن از شروع عملیات های جدید در سال بعد شروع کردند . محدودیت هایی که رهبران آفریفای جنوبی بر نیروهای نظامیشان اعمال می کردند سبک تر شد و ارتش افریقای جنوبی برای اولین بار در درگیری ها از تانک استفاده کرد . گردان 4 ام پیاده ارتش آفریقای جنوبی نیز وارد عملیات شد تا استعداد نیروهای شرکت کننده در عملیات از طرف آفریقای جنوبی به 3 هزار نفر برسد ، رقمی که تا آن زمان سابقه نداشت .

در این مرحله از عملیات نیروهای آفریقای جنوبی با آتش توپخانه سنگین و پشتیبانی هوایی حمایت می شدند . فرودگاه کیتو کواناواله به صورت گسترده ای بمباران شد و کوبایی ها مجبور شدند هواپیماهایشان را از آن خارج کرده و به منونگو منتقل کنند .

تاکتیک های ارتش آفریقای جنوبی تا حد زیادی از تاکتیک های به کار گرفته شده توسط فرمانده آلمانی ، اروین رومل در جنگ جهانی دوم و پیروزی او بر بریتانیایی ها در غزاله تاثیر گرفته بودند .

در 9 نوامبر نیروهای آفریقای جنوبی به تیپ 16ام FAPLA حمله کردند . تانک ها ، خودروهای زرهی و قوای پیاده با پشتیبانی هوایی و توپخانه در این درگیری شرکت داشتند . تیپ 16 ام شکست خورد و با بی نظمی و در عرض رودخانه عقب نشینی کرد . نبرد در نیمه روز و پس از ته کشیدن مهمات نیروهای آفریقای جنوبی که در تعقیب قوای FAPLA بودند پایان یافت . 10 تانک آنگولایی منهدم شده و 3 دستگاه نیز به دست نیروهای آفریقای جنوبی افتاد . 75 سرباز آنگولایی کشته شدند و بخش اعظم توپخانه شان نیز منهدم شد یا به دست دشمن افتاد . تلفات ارتش آفریقای جنوبی 7 کشته ، 9 زخمی ، یک خودرو زرهی منهدم شده ، یک خودرو زرهی آسیب دیده و یک تانک آسیب دیده بود .

حمله بعدی در 11 نوامبر بار دیگر تیپ 16 ام را هدف قرار داد . نیروهای آنگولایی بار دیگر با گذشتن از رودخانه از نابودی کامل فرار کردند ، اما این بار 14 تانک و 394 سرباز را از دست دادند . تلفات طرف مقابل نیز به  5 کشته و 19 زخمی ، دو خودرو زرهی منهدم شده و یک تانک آسیب دیده رسید . کاپیتان پتروس ون زیل و ستوان ویلرز ووسلو از گردان 32 ام ارتش آفریقای جنوبی به سبب تعمیر یک تانک آسیب دیده زیر آتش دشمن و عبور از یک میدان مین و نجات یک سرباز زخمی در این درگیری مفتخر به دریافت نشان افتخار کشورشان شدند .

تیپ 21 ام FAPLA با عبور از رودخانه عقب نشست و مورد تعقیب قرار گرفت . در 17 نوامبر این تیپ دوباره وارد درگیری شد و تلفاتی مشتمل بر 131 کشته ، 9 تانک و 300 دستگاه انواع خودرو دیگر متحمل شد . از ارتش آفریقای جنوبی نیز 4  نفر کشته و 19 نفر زخمی شدند و 4 دستگاه خودرو زرهی از دست رفت . حمله نهایی در 25 نوامبر با برخورد به یک بوته زار انبوه متوقف شد .

عملیات مدول کننده به هدف خود که توقف پیشروی FAPLA و تحمیل تلفات سنگین به آن بود دست یافت .

خودروی زرهی راتل -90 آفریقای جنوبی ، توپ کالیبر بالای این خودرو به آن توان درگیری با تانک های آنگولایی و کوبایی را می داد

عملیات ( بشکه ساز )

با رسیدن ماه نوامبر ، ارتش آفریقای جنوبی بازمانده واحدهای FAPLA را در شرق رودخانه کیتو به دام انداخته بود و در شرف منهدم کردن کامل آنان بود . نیروهای تیپ 59 ام پیاده نظام موتوریزه و تیپ های 21 ام و 25 پیاده نظام سبک FAPLA که روحیه خود را به شدت باخته بودند در مواضعشان در تومپو و شرق رودخانه کیتو به طرز موثری به دام افتاده بودند . توپخانه و نیروی هوایی آفریقای جنوبی پل روی رودخانه و حریم هوایی منطقه را در کنترل و در معرض آتش خود داشتند و چریک های UNITA نیز راه منتهی به منونگو را مین گذاری کرده و در طول آن در کمین نشسته بودند . نیروهای FAPLA که قدرت زرهی و توپخانه چندانی برایشان نمانده بود در معرض انهدام کامل بودند .

در 15 نوامبر دولت آنگولا از کوبایی ها درخواست کمک فوری کرد . در دید فیدل کاسترو ، یک پیروزی برای آفریقای جنوبی نه تنها به معنی تصرف کیتو و نابودی بهترین واحدهای ارتش آنگولا ، بلکه پایان استقلال آنگولا نیز می بود . کاسترو بلافاصله 15 هزار نفر از نیروهای نخبه و مقادیر فراوانی تجهیزات به آنگولا اعزام کرد . نخستین گروه از نیروهای کمکی کوبایی شامل 160 تا 200 نفر از تکنیسین ها ، مستشاران ، افسران و نیروهای ویژه  در 5 دسامبر با بالگرد به کیتو رسیدند .

ژنرال آرنالدو اوخوا  ، کهنه سرباز کوبایی درگیری های سال 1976 آنگولا  و نبردهای زرهی اتیوپی به مقام فرماندهی کل نیروهای آنگولایی و کوبایی منصوب شد . اوخوا و کاسترو در مورد نحوه اداره جنگ در آنگولا اختلاف داشتند . این اختلافات تاثیر خود را بر درگیری ها گذاشته بود و دخالت های کاسترو در طرح های نظامی برای کوبایی ها هزینه های جانی و مالی فراوانی در بر داشت . با پایان حضور کوبا در آنگولا ، اوخوا دستگیر ، محاکمه و به اتهام خیانت تیرباران شد .

ژنرال سینتراس فریاس به فرماندهی نیروهای مستقر در کیتو کواناواله گماشته شد . اولویت کوبایی ها حفظ امنیت این شهر بود ، اما با رسیدن نیروهای کمکی آن ها سعی کردند با گشودن جبهه جدیدی در غرب و لوبانگو محاصره شهر را بشکنند و به حضور 8 ساله نیروهای آفریقای جنوبی در لوبانگو پایان دهند .

در 25 نوامبر شورای امنیت سازمان ملل عقب نشینی بی قید و شرط نیروهای ارتش آفریقای جنوبی از آنگولا تا 10 دسامبر را خواستار شد اما تهدید یا تحریمی علیه این کشور اعمال نشد .

نیروهای تازه نفس آفریقای جنوبی وارد عملیات شدند ، اما شمار کلی نیروها به 2 هزار سرباز و 24 دستگاه تانک برای ادامه عملیات کاهش یافت . نیروهای تازه وارد ابتدا باید خود را با وضعیت محیطی و آب و هوایی سازگار می کردند . هدف نیروهای آفریقای جنوبی انهدام نیروهای دشمن در شرق رودخانه و عقب راندن آنان به آن سوی رودخانه و تحمیل تلفات به دشمن و دادن حداقل تلفات بود . گذرگاه های عبوری از رودخانه استحکام بندی شده و به UNITA تحویل داده می شد و قوای خودی باید به سرعت آنگولا را ترک کرده و به خاک آفریقای جنوبی برمی گشت . دستور عملیات شامل حمله به شهر کیتو نبود .

حملات هوایی و توپخانه ای در 2 ژانویه 1988 آغاز شد و حمله نیروهای پباده UNITA شکست خورد . در 3 ژانویه نیروی هوایی آفریقای جنوبی پل مهم روی رودخانه کیتو را با به کارگیری مهمات هوشمند منهدم کرد . کوبایی ها یک پل چوبی موقت روی رودخانه ساختند و در نزدیکی آن نمادی با عنوان ( یا سرزمین پدری یا مرگ ) ساختند . برجک تانک های از کار افتاده نیز به عنوان توپخانه ثابت روی پایه هایی نصب شد تا از مواضع خودی دفاع شود .

نیروهای گردان 32 ام ارتش آفریقای جنوبی و سایر واحدها طی چند هفته با حمله به کاروان های عبوری ، چند صد دستگاه تانک و انواع خودرو دیگر را منهدم کردند . در 13 ژانویه ارتش افریقای جنوبی با حمایت توپخانه و نیروی هوایی به تیپ 21 ام FAPLA حمله کرد . ظرف دو روز نیروهای این تیپ از مواضعشان عقب رانده شدند و 7 تانک منهدم شد و 5 تانک نیز به غنیمت مهاجمان درآمد ، تعدای خودروی زرهی منهدم یا تصرف شد و 150 نفر از نیروهای این تیپ کشته شدند . 4 عضو UNITA کشته و 18 نفر زخمی شدند ، یک سرباز ارتش آفریقای جنوبی نیز زخمی شد و یک خودرو زرهی آسیب دید . اما ارتش آفریقای جنوبی بازهم به دلیل کمبود مهمات و تدارکات نتوانست از این برتری بهره مناسبی بگیرد . مواضع تصرف شده به UNITA تحویل داده شد اما با ضدحمله FAPLA از دست رفت . یک ستون بزرگ کوبایی / FAPLA  که از منونگو اعزام شده بود در راه کیتو کواناواله بود ، اما به سبب بارش های فصلی و نیاز به پاکسازی میدان های میدان ایجاد شده توسط UNITA و حفاظت در برابر کمین های احتمالی سرعت اندکی داشت . آن ها برای شرکت در این دور از درگیری ها به موقع به کیتو نرسیدند .

میراژهای F-1 آفریقای جنوبی

حمله بعدی در 14 فوریه و برای تصرف مواضع تیپ 59 ام FAPLA و مواضع  تیپ 21 ام بود که UNITA از دست داده بود . این حمله با ضد حمله تانک های کوبایی مواجه شد  . هر دو تیپ مذکور ناچار به عقب نشینی شدند . FAPLA حدود 500 نفر و کوبایی ها 32 نفر از افرادشان را به همراه 15 تانک و 11 دستگاه خودرو زرهی از دست دادند . چهار سرباز آفریقای جنوبی نیز کشته و 11 نفر زخمی شدند و تعدادی خودرو زرهی نیز آسیب دید . نیروهای FAPLA به مثلث رودخانه تومپو عقب نشستند . این منطقه موضع دفاعی مناسبی بود و در پناه میدان های مین قرار داشت .

طی یک درگیری در 19 فوریه مواضع FAPLA بار دیگر هدف قرار گرفتند  و تیپ 59 ام با عبور از رودخانه عقب نشست . دو خودرو زرهی آفریقای جنوبی نیز در میدان مین گرفتار شده و آسیب دیدند . در روزهای بعد حملات کوبایی ها به مواضع نیروهای آفریقای جنوبی شدت گرفت . حمله بعدی ارتش آفریقای جنوبی برای تصرف سرپل قوای FAPLA نیز به میدان مین برخورد کرد و متوقف شد . در این درگیری ها 172 نیروی FAPLA و 10 سرباز کوبایی کشته شدند و 6 دستگاه تانک منهدم شد . 4 سرباز آفریقای جنوبی نیز کشته و 10 نفر زخمی شدند و چند خودرو زرهی صدمه دید . در هر حال سرپل FAPLA تصرف نشد و هدف راندن نیروهای FAPLA و کوبایی ها به آن سوی رودخانه محقق نشد . عملیات بشکه ساز به همین دلیل پایان یافت .

T-55 آنگولایی ها و کوبایی ها ، تعدادی از این تانک ها در درگیری با اولیفانت های Mk-1A آفریقای جنوبی در روز 14 فوریه 1988 شرکت داشتند

عملیات( بسته بند)

نیروها و تجهیزات جدید ارتش آفریقای جنوبی از جمله تیپ 82 ام زرهی وارد میدان شدند و در 23 مارس تلاش جدیدی برای راندن FAPLA به آن سوی رودخانه شروع شد . بار دیگر دردسر میدان های مین شروع شد . هر چند ارتش آفریقای جنوبی تلفاتی نداشت ، نیروهای UNITA متحمل تلفات سنگینی شدند . آتش توپخانه و حملات هوایی FAPLA و کوبایی ها هم شدت گرفت و عملیات متوقف شد . چند تانک ارتش آفریقای جنوبی در میدان های مین رها شد و به دست کوبایی ها افتاد . این برای کاسترو یک پیروزی تبلیغاتی بود . ارتش آفریقای جنوبی خسته شده بود و فرماندهانش معتقد بودند نابودی قوای نه چندان بزرگ پناه گرفته در شرق رودخانه ارزش تلفات سنگین دادن را ندارد . هدف حفاظت از UNITA برآورده شده بود و عملیات بسته بند پایان یافت .

عملیات ( جابه جایی )

یک بخش کوچک از ارتش آفریقای جنوبی برای تحت فشار نگه داشتن FAPLA در ناحیه تومپو نگه داشته شد تا آنگولایی ها و کوبایی ها حس کنند هنوز نیروی عمده ای در منطقه باقی مانده است و از پیشروی بر ضد UNITA منصرف شوند . کیتو کواناواله و فرودگاهش تا ماه ها بعد به وسیله هویتزرهای دوربرد G-5 که بردی بین 30 تا 40 کیلومتر داشت گلوله باران می شدند . این روند تا پایان ماه اگوست و بازگشت کامل نیروهای آفریقای جنوبی به خاک کشورشان ادامه داشت .

هویتزر G-5

حجم نیروهای کوبایی مستقر در آنگولا افزایش یافت و به 55 هزار نفر رسید . 40 هزار تن از این نیروها در جنوب آنگولا مستقر بودند . نیروی هوایی سالخورده آفریقای جنوبی که به دلیل تحریم تسلیحاتی بین المللی از سال 1977 از دریافت تجهیزات جدید محروم شده بود در برابر ورود تجهیزات پیشرفته پدافند هوایی و جنگنده های جدید روسی تضعیف شد و دیگر نمی توانست برتری هوایی سال های قبل را فراهم کند ، برتری که برای پیروزی در نبردهای زمینی نقش حیاتی داشت . فرودگاه کیتو تعمیر شد ، اما به سبب آتش توپخانه و هوایی آفریقای جنوبی برای عملیات هواگردهای بال ثابت امن نبود .

پدافند SA-3 مستقر در آنگولا که به تهدیدی جدی برای نیروی هوایی آفریقای جنوبی تبدیل شد

تسلیحات

نیروهای دفاعی آفریقای جنوبی از ترکیبی از تجهیزات بریتانیایی ، فرانسوی ، اسرائیلی ،  بومی و غنیمتی ساخت شوروی استفاده می کردند . نیروهای UNITA نیز از تجهیزات آفریقای جنوبی و غنیمتی از قوای دولتی بهره می بردند . ایالات متحده  چریک های UNITA را به موشک های پدافند هوایی استینگر مجهز کرده بود . آفریقای جنوبی به وسیله قطعنامه شماره 418 شورای امنیت سازمان ملل مورد تحریم تسلیحاتی قرار گرفته بود و از دریافت تجهیزات مدرن از جمله جنگنده های جدید محروم بود . کوبایی ها و FAPLA با تسلیحات ساخت شوروی مسلح می شدند .

تسلیحات مورد استفاده طرف های درگیر :

خودورهای زرهی رزمی :

FAPLA  /کوبا :     T-34-85, T-54B, T-55, T-62, PT-76, SU-100  ، توپخانه خودکششی موجود نبود

آفریقای جنوبی و UNITA :  تانک اولیفانت ( سنتوریون ارتقایافته در آفریقای جنوبی ) ، راتل ، الاند MK-7

نفربر و خودروهای زرهی :

FAPLA /کوبا :     BTR-40, BTR-152, BTR-50, BTR-60PB, BRDM-2, BMP-1 ,  MT-LB

آفریقای جنوبی و UNITA :  بافل ، کاسپیر

توپخانه :

FAPLA  /کوبا  :  زیس -2 (57 میلی متری ) ، زیس - 3 (76 میلی متری ) ، D-44 (85 میلی متری) ، D-30 (122 میلی متری) ، ML-20 (152 میلی متری) ، M-46 (130 میلی متری) ،پرتابگرهای راکت BM-14 و BM-21 گراد

آفریقای جنوبی و UNITA :  هویتزر G-5 ، توپ خودکششی G-6 ، پرتابگر راکت 127 میلی متری والکیری ، توپ 25 پوندی QF-25 اوردنانس

هواپیماهای رزمی :

FAPLA /کوبا  :  MiG-23ML ،MiG-23BN ، MiG-21bis

آفریقای جنوبی و UNITA :  داسو میراژ F-1  ، بلک برن بوکانیر ، داسو میراژ 3 ، بمب افکن کانبرا ، ایمپالا

هواپیماهای حمل و نقل و باری :

FAPLA  /کوبا  :  An-26 ، An-22 ، An-12 ، Il-76

آفریقای جنوبی و UNITA :  هرکولس C-130B و C-160

بالگردها :

FAPLA  /کوبا  :  Mi-8 ،Mi-17  ، Mi-24/35

آفریقای جنوبی و UNITA :  سوپر فرلون ، SA-330 پوما ، وستلند وسپ ، آلوئت 3 ، اوریکس

پدافند هوایی :

FAPLA  /کوبا  : 2K12Kub (سام - 6 ) ،9K33  اوزا (سام - 8 ) ، S-125 پچورا (سام – 3 ) ،S-75 دوینا (سام - 2 ) ،    ZSU-23-4 شیلکا ، ZU-23 ، استرلا 2 ام ، استرلا 3 ، استرلا 10 (سام - 13 )  ، ایگلا (سام - 18) ، ZPU-4 ، ZPU-2 ، ZGU-1

آفریقای جنوبی و UNITA  : کاکتوس ( کروتال فرانسوی ) ، تایگرکت ، بوفورس 40 میلی متری ، توپ های 20 میلی متری متحرکی یستروارک ، FIM-92 استینگر

سلاح های پیاده نظام و ضد زره :

FAPLA  /کوبا  : AK-47  ، AKM ،AKMS ، RPK ، RPD ، PK ،PKM ،DShK ،DShkM ،KPV ،KPVT ، 9K11 مالیوتکا ، RPG-7 ،  توپ بدون پس زنی B-10 ، توپ بدون پس زنی B-11

آفریقای جنوبی و UNITA :  G-3 ،R-1 ،R-4 ، FN MAG ، براونینگ  M-2 ، توپ بدون پس زنی M-40 ، RPG-7 ، ENTAC ، موشک های ضد تانک میلان و ZT-3 اینگو

موشک های هوا به هوا :

FAPLA  /کوبا  : K-13 ، R-60

آفریقای جنوبی و UNITA : ماترا 530  ، ماترا مجیک  R550

نتیجه

پیش از و طی نبرد کیتو کواناواله ، مذاکرات پیشنهاد شده توسط ایالات متحده برای حذف نیروهای خارجی از صحنه جنگ در آنگولا در جریان بود . این گفتگوها استقلال نامیبیا را نیز در نظر داشت . با پایان این نبرد مذاکرات از سر گرفته شد .

در حین درگیری در اطراف کیتو ، نیروهای کوبایی ، آنگولایی و چریک های نامیبیایی به فرماندهی ژنرال سینتراس فریاس ، جبهه دومی را در غرب و منطقه لوبانگو با مشارکت 40 هزار نیروی کوبایی و 30 هزار سرباز آنگولایی گشودند . جنگنده بمب افکن های MiG-23 در این عملیات شرکت داشتند . درگیری هایی که در نزدیکی کالوکو و در ماه مارس 1988 شروع شد در سه ماه بعدی ادامه داشت . این روند باعث آغاز عملیات های موسوم به ( هیجان / هیلتی ) و ( جا به جایی ) شد و در شهرهای دونگوئنا ، خانگونگو ، تچیپا و چند شهر دیگر عملیات های نظامی به وقوع پیوست . نبردهای جنوب غربی با بمباران سد کالوکو توسط  MiG-23 های کوبایی و مرگ 8 سرباز آفریقا جنوبی ، آخرین تلفات این کشور در بحران آنگولا پایان یافت . پیش از این حمله هوایی یک نبرد سنگین زمینی با شرکت سه ستون آنگولایی / کوبایی در کالوکو درگرفته بود و طی آن ارتش آفریقای جنوبی توانست با تحمیل تلفاتی 300 نفره پیش روی دشمن را متوقف کند .

MiG-23 های مستقر در آنگولا

کوبایی ها مدعی کشتن 20 نیروی دشمن بودند ، اما پیشروی خود را متوقف کردند . در 8 ژوئن 1988 دولت آفریقای جنوبی 140 هزارسرباز ذخیره خود را فراخواند ، اما با ادامه مذاکرات و کاهش تنش ها این فرمان لغو شد . آفریقای جنوبی می دانست ادامه رویارویی با کوبایی ها تنش ها را بیشتر کرده و بر دامنه بحران خواهد افزود . از طرف دیگر کوبایی ها هم از تلفات سنگینی که داده بودند احساس ناخوشایندی داشتند و نگران انتقام گیری آفریقای جنوبی بودند ، که هرگز پیش نیامد . با عقب نشینی ارتش آفریقای جنوبی به نامیبیا در 27 ژوئن خصومت ها کاهش یافت و در 22 آگوست 1988 یک پیمان صلح رسمی امضا شد . پیمان صلح دیگری با وساطت چستر کروکر ، مشاور دولت ایالات متحده در امور آفریقا در 22 دسامبر 1988 در نیویورک امضا شد و به عقب نشینی کامل نیروهای خارجی از آنگولا و استقلال نامیبیا انجامید .

منبع :

http://www.military.ir/forums/topic/29190-%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF-%DA%A9%DB%8C%D8%AA%D9%88-%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%87/