میلیتاری (Military) |مقالات نظامی

توسعه یک بالگرد تهاجمی در چین به سال ۱۹۷۹ بر میگردد

چین در مرحله اول از مصر  تعدادی  بالگرد گازل(هشت فروند) و موشک ضد تانک هات را دریافت کرد و انها را بررسی کرد.ولی در میانه دهه ۱۹۸۰ چین تصمیم به خدمت گیری یک بالگرد کاملا تخصصی تهاجمی گرفت . این کشور دست به بررسی بالگرد ای ۱۲۹ایتالیایی  زد و در مرحله بعد خواهان تولید تحت امتیاز بالگرد کبرا و موشک تاو شد ولی با درگیر های  میدان تیان در سال ۱۹۸۹ میانه امریکا و چین بهم خورد و برنامه پیش نرفت. در سال ۱۹۹۱ چین از بلغارستان و روسیه درخواست بالگرد میل ۲۴ کرد که به دلایل نا مشخص  رد شد

چین زمانی که در خرید خارجی ناکام ماند به دنبال یک طرح بومی رفت.چین که تحت امتیاز  بالگرد چند منظوره  دوفین فرانسوی را در داخل با نام زد ۹ تولید میکرد این بالگرد را معیاری برای تولید بالگرد جدید قرار داد.

نبرد خلیج فارس۱ و عملکرد خیره کننده بالگرد اپاچی  ، چین را مسمم تر کرد  و در سال ۱۹۹۴  قرار دادی محرمانه بین چین و روسیه برای همکاری طراحان چینی با کمپانی های  میل و کاموف امضا شد. با وجود این در مرحله اول چین تلاش در معرفی بالگرد به عنوان یک پروژه غیر نظامی  کرد  تا شاید بتواند از اروپا برخی فناوری ها را وارد کند. یکی از دلایل معرفی کردن این بالگرد به عنوان یک بالگرد غیر نظامی به انجا بر می گشد که بالگرد به عنوان یک بالگرد چند منظوره  در کلاس دوفین   با توان حمل هشت مسافر طراحی میشد که توان حمل سلاح نیز  در برخی مدلها داشت ولی در سال  ۱۹۹۸ چین تصمیم گرفت که  برنامه توسعه دو بالگرد مختلف یکی ترابری و دیگری تهاجمی تخصصی را ادامه دهد زیرا یک بالگرد ترابری و تهاجمی تمامی نیاز های این ارتش را براورده نمی کرد.

زد ۱۰ اولین بالگرد تهاجمی ساخت چین است که اکثر فناوری های ان بومی و بدون کمک خارجی به دست امد

دفتر طراحی ۶۰۲ مسئول طراحی پروژه شد  در حالی که شرکت هواپیما سازی هاربین نیز به ان کمک میکرد.برای تست سیستم های مختلف بالگرد زد۹(همان دوفین تحت امتیاز تولید شده و بعد کپی شده در چین) و بالگرد زد ۸(همان بالگرد سوپر فرولین فرانسوی تولید در چین) مورد استفاده قرار گرفت.تنها روسها نبودند که به چین کمک میکرند شرکت افریقای Denel Rooivalk که خود طرح  بالگرد تهاجمی بود به چین کمک کرد اگرچه در سال ۲۰۰۱ این همکاری تحت فشار امریکا لغو شد.

چین با مشکلات بسیاری در طراحی مواجه بود زیرا چین تجربه ساخت یک جنگنده را در کشور داشت ولی تا کنون بالگرد تهاجمی طراحی نکرده بود و فناوری های ان را توسعه نداده بود. در سال ۲۰۰۰ چین یک بار دیگر تلاشی برای خرید میل ۲۸ و یا کاموف ۵۲انجام داد ولی باز روسها از ترس کپی ان موافقت نکردند.چین متوجه شد باید دیگر کاملا از خرید خارجی چشم پوشی کند و دنبال یک باگرد ملی برود

طی یک تغییر دفتر طراحی بالگرد جدید تغییر کرد و به شرکت HAMC داده شد. این کار مخالفانی در چین داشت  زیرا HAMC به سبک دفتر های طراحی شوروی بسیار خشن اداره میشد و انعطاف پذیری در مدیریت  نداشت  ولی در نهایت همین  دفتر کار را به دست گرفت

تا سال ۲۰۰۲ بسیاری از فناوری های بالگرد جدید که زد ۱۰ نامیده شده بود تکمیل  شد و در سال ۲۰۰۳ اولین نمونه زد ۱۰ اولین پرواز خود را انجام داد.

سه پیش نمونه تا  سال ۲۰۰۴ در ازمون ها شرکت کردند و تا سال ۲۰۰۶ در مجموع شش پیش نمونه انواع ازمون ها را در روز و شب انجام دادند  و در نهایت  در سال ۲۰۰۷ بعد از چند صد ساعت پرواز ارزیابی توسط ارتش چین برای خدمت انتخاب  شد ولی تا سال ۲۰۱۲ وارد خدمت نشد

زد ۱۰ با همکاری کاموف ساخته شد. کاموف اطلاعات بسیاری در زمینه طراحی از جمله در زمینه   وزن،سرعت و ظرفیت حمل سلاح به چین داد و  به انها کمک کرد تا بالگرد را بر اساس دستور عمل های کاموف تست کنند

زد ۱۰ بالگردی با بدنه کامپوزیت بود ولی مشکل اساسی این بود که این بالگرد در هنگام سقوط مقاومت نسخه های روسی و غربی  را نداشت که دلیلش ترکیب  کامپوزیت بود و در این مورد نیز توانست با دریافت کمک های از روسیه بر این مشکل قلبه کند

بالگرد دارای بدنه سنتی  با دومی در پایین و ترکیب  دو خدمه در پشت سر هم بود که خلبان در عقب و بالا و افسر اسلحه در جلو و پایین قرار داشت. بالگرد دارای یک ملخ اصلی پنج  تیکه از جنس کامپوزیت است. مواد کامپوزیتی که در ملخ به کار رفت از نوعی ماده خاصی است که در چین اختراع و به ثبت رسید . چین فرایند تولید  را طی کرد تا توانست  یک خط تولید برای این مواد کامپوزیت که ترکیبی از پلاستیک و پشم شیشه  و فیبر کربن  بود را ایجاد کند. چین مدعی است این مواد کامپوزیت مشابه نسخه غربی است. همچنین بالگرد دارای دو ملخ دو تیغه در قسمت عقب بود که بر روی هم قرار داشت. این ترکیب  یعنی قرار داشتن دو ملخ بر روی هم در اپاچی استفاده شد و چین نیز از ان تقلید کرد زیرا باعث کاهش صدای تولیدی میشد. مقاومت ملخ اصلی و دم مشخص نیست ولی باید دست کم توان مقاومت در برابر کالبیر ۲۳ م م را داشته باشند.همچنین  گفته شده کابین نیز تا کالیبر ۳۰ م م مقاومت دارد .

بالگرد از دو موتور توربوشفت  دبلیو زد ۹ طراحی شده در موسسه تحقیقاتی ۶۰۲ (موسس طراح خود بالگرد) بهره می برد. علیرقم  ادعا های بسیاری مبنی بر اینکه این موتور در واقع نسخه چینی موتور ام ار تی ۳۹۰ نصب شده بر روی بالگرد تایگر است ولی واقعیت این است که این موتور هیچ  شباهتی به این موتور نسل چهارم اروپایی ندارد و بیشتر به موتور روسی مشهور تی وی ۳-۱۱۷ شباهت دارد . امروزه مشخص است که اگرچه نگاهی به موتور روسی شده ولی  موتور دبلیو زد ۹ این بالگرد توسعه یافته در چین است و دارای فناوری کاملا بومی است.

 

موشک ضد تانک اچ جی ۱۰ زیر بالچه و موشک هوا به هوای پی ال ۱۰ بر سر بالچه..

دبلیو زد ۹ دارای قدرت ۱۳۵۰ اسب بخار است ولی از انجای که طی ازمایشات مشخص شدن پرواز با ۱۶ موشک ضد تانک به بالگرد فشار وارد  میکند چین دست به توسعه موتور جدید دبلیو زد ۱۶ زده که دارای قدرت ۲۰۰۰ اسب بخار است و به گفته برخی منابع بر روی نسخه تولید این موتور نصب شده است.

خروجی موتور های با سرامیک برای کاهش انتشار امواج فروسرخ پوشانده شده و البته به صورت جهت دار به دو طرف بدنه برگشته تا احتمال قبل موشک های فروسرخ را کم کند.

همچنین سازندگان تلاش در کاهش امواج ارسالی از سوی بالگرد کرده اند تا توسط سامانه های غیر فعال کمتر کشف شود. برای نمونه نصب یک ارتفاع یاب لیزری به جای ارتفاع یابی راداری و یا رادیویی  و همچنین سامانه ارتباطی کد گذاری شده با توان مخفی ماند از سامانه های شنود دشمن اشاره کرد

زد ۱۰ یک طرح بومی چینی است. اگرچه از برخی سخت افزار های فرانسوی و یا اسرائیل در ان استفاده شده ولی تمامی نرم افزارها در داخل توسعه داده شده است .این بالگرد از دیتا بیس  GJV289A بهره می برد که مشابه نسخه امریکایی ان یعنی MIL-STD-1553B است . این تشابه به معنی توان هماهنگ کرد سخت افزاری های غربی با این بالگرد است

دو ترکیب بندی در درون کابین دیده شده است که گفته شده یکی با سخت افزار های فرانسوی و دیگری  چینی است . یکی شامل  سه نمایشگر چند کاره رنگی و یک اچ یو دی برای  هر کابین است و دیگری  دو نمایشگر رنگی با یک اچ یو دی برای هر کابین است. مشخص نیست کدام ترکیب تماما بومی است ولی دست کم زد ۱۰ در خدمت چین دارای دو نمایشگر در هر کابین و یک اچ یو دی در هر کابین است. همچنین در کابین به سبک  هواگرد های روسی ، چند نشان گر اصلی در کنار  نمایشگر های دیجیتال ، به شکل  انالوگ نیز برای مواقع اضطراری قرار داده شده است .

کابین زد ۱۰

بالگرد دارای سامانه ناوبری بر مبنای ژیرسکوپ حلقه لیزری است و از ارتفاع یاب راداری بهره میبرد ولی میتوان ان را به راحتی با ارتفاع یاب لیزری تعویض کرد.همکنون چین در حال توسعه یک رادار ناوبری ارتفاع پایین برای پرواز کور در شب در ارتفاع پست است. میتوان بالگرد را به سامانه مکان یاب جی پی اس و یا گلناس روسها مجهز کرد و مشتری خارجی میتواند هر کدام را بسته به نیاز سفارش دهد.

بالگرد دارای  چهار انتن هشدار دهنده راداری است ، گیرنده لیزری در دو طرف بده، هشدار دهنده تصویر ساز فروسرخ در نوک بالها که نزدیک شدن موشک را به بالگرد هشدار میدهد و همچنین سامانه جنگ الکترونیک وای اچ ۹۶ .

همچنین زد ۱۰ میتواند طیف وسیعی از غلاف های خارجی را حمل کند . از جمله  میتوان به  غلاف جنگ الکترونیک کی جی ۳۰۰ جی که بر روی جنگنده های چینی نیز نصب می شود، غلاف ناوبری بلو اسکای که یک غلاف مجهز به دوربین دید حرارتی و نشان گذاری لیزری برای هدفگیری  لیزری و ناوبری ارتفاع پایین شبانه به واسطه دوربین دید حرارتی است . این غلاف نیز بر روی جنگنده های چینی قابل نصب است

غلاف شناسایی کی زد ۹۰۰  که ان نیز  با توان دید حرارتی برای شناسایی هوایی استفاده می شود و ان نیز بر روی جنگندها نصب می شود. این بالگرد میتواند بسته به نوع ماموریت غلاف مورد نظر را حمل  کند.

همچنین بالگرد دارای سامانه شناسایی دوست از دشمن و پرتاب  کننده پوشاله و شراره است

بالگرد در دماغه دارای یک سامانه تصویر بردار فروسرخ و نشان گذار لیزری در دماغه است که بسیار مشابه نسخه نصب شده بر روی دماغه اپاچی از نظر عملکرد است.این سامانه شامل  دو بخش است، یکی به شکل گوی در جلوی دماغه قسمت زیرین  که شامل  یک چشمی دید حرارتی و یک نشانه گذار لیزری برای هدفگیر ی سلاح لیزری است و دیگری در بالای سر گوی از نوع (پی ان وی اس) که برای پرواز شبانه خلبان است.

سامانه اصل بزرگ  توسط افسر اسلحه  کنترل میشود و وظیفه کشف و درگیری با اهداف را دارد و گفته شده توان کشف یک تانک به صورت حرارتی  را تا برد ۱۵ کیلومتری دارد  ولی سامانه پی ان وی اس در بالای ان قرار دارد به کلاه خلبان وصل است. بر روی کلاه خلبان چشمی است که تصاویر این دوربین دید حرارتی را به خلبان نشان میدهد. این سامانه تا ۱۲۰ درجه با حرکت سر خلبان به طرفین می چرخد  و خلبان سرش را در  این محدوده به هر سمت برگرداند به سرعت این سامانه دید حرارتی نیز به همان سمت بر میگردد . این سامانه به خلبان اجازه پرواز در ارتفاع پست را در شب میدهد

خلبان و افسر اسلحه دارای کلاه پروازی با توان نشان دادن تصاویر سامانه های دید حرارتی بر روی چشمی در جلو چشم خلبان است و همچنین توان  نصب دوربین دید در شب بر روی کلاه پروازی وجود دارد. کابین نیز با دوربین دید  در شب هماهنگ است.

در این تصویر فلش قرمز نشان دهنده سامانه دید شبانه وصل شده به کلاه پرواز خلبان و فلش سبز سامانه نشان گذار لیزری و دید حرارتی برای افسر اسلحه است

همچنین چین تصاویر را منتشر کرده   که مشخص میکند  که یک رادار میلی موجی نصب شوند بر  روی توپی پروانه  اصلی در حال ازمایش بر روی زد ۱۰ است .این رادار مشابه رادار نصب شده روی لانگ بو اپاچی و یا میل ۲۸ ان است ولی از قرار معلوم با وزن ۶۸ کیلوگرمی بسیار سبکتر از نسخه روسی ویا حتی امریکایی است. از  برد و قابلیت های ان خبری در دستراس نیست و همکنون نیز عملیاتی  نشده . گفته شده نسخه چینی همانند رادار ای پی جی ۷۸   بالگرد لانگ بو اپاچی دارای  دو دیش است که یک عقب و یکی جلو را پوشش می دهد  و میتواند همزمان جلو و عقب را دید بزند ولی نسخه نصب شده روی میل ۲۸ ان در گوی خود می چرخد و اسکن میکند.

زد ۱۰ دارای دو بالچه در دو طرف بدنه است که هر کدام دارای دو جایگاه جنگ افزاری در مجموع چهار جایگاه جنگ افزاری است.

توپ ثابت بالگرد یک توپ خودکار متحرک در زیر دماغه است. مشخص نیست این توپ یک نسخه ۲۳ م م است یا یک نسخه ۳۰ م م که بر اساس توپ روسی ۲ ای ۷۲ طراحی شده که بر روی میل ۲۸ و کاموف ۵۲ نیز نصب شده است. اکثر منابع  از این سخن میگوند که توپ نسخه چینی ۳۰ م م است ولی میتوان بر روی ان  حتی مسلسل  متحرک ۱۴٫۵ م م و یا ۱۲٫۷ م م ویا ۷٫۶۲ م م  نیز نصب کرد. همچنین چین یک توپ بر اساس توپ ۲۵ م م بوشمسترامریکا ساخته است که کارایی بهتری نسبت  به توپ ۳۰ م م دارد و احتمالا در اینده ممکن است روی ان نصب شود.گفته شده توپ توان تحرک تا ۱۳۰ درجه را دارد.

همچنین بالگرد توان حمل تا چهار راکت انداز ۷ لول ۹۰ م م ویا  ۵۷ م م را دارد . زد ۱۰ میتوان طیف وسیعی از موشک های ضد تانک ساخت چین شامل  تا چهار موشک هدایت سیمی نیم خودکار اچ جی ۸ با برد ۴ تا ۵ کیلومتر و توان نفوذ در ۸۰۰ م م زره و یا تا چهار موشک  اچ جی ۹ با برد ۵۵۰۰ متر و سامانه هدایت لیزری و توان نفوذ در ۱۱۰۰ تا ۱۲۰۰ م م   و یا تا ۱۶ موشک ضد تانک  تصویر ساز فروسرخ اچ جی ۱۰ با برد ۱۰ کیلومتر و توان نفوذ در ۱۰۰۰ م م زره را حمل کند  .موشک اچ جی ۱۰ دارای نسخه هدایت میلی موجی نیز است

موشک ضد تانک اچ جی ۱۰

همچنین این بالگرد توان حمل موشک هوا به هوای فروسرخ تی وای ۹۰ با برد ۶ کیلومتر.

تا سال پایان سال ۲۰۱۴ میلادی بین ۱۰۰ تا ۱۲۰ فروند از این بالگرد توسط ارتش چین به خدمت گرفته شده است و چین در حال بازار یابی این بالگرد است.

اینکه بالگرد زد ۱۰ ایا میتواند با بالگرد های چون لانگ بو اپاچی ، میل  ۲۸ ویا تایگر  رقابت کند باید گفت بر روی کاغذ چنین توانی را دارد ولی باید دید در مرحله عمل چه خواهد کرد. این بالگرد دارای تمامی سامانه های مورد نیاز یک بالگرد تهاجمی در میدان نبرد را دارد ولی اینکه این سامانه ها در رقایبت با بالگرد های غربی و روسی چگونه عمل میکنند باید منتظر اینده بود. در نهایت زد ۱۰ به عنوان اولین بالگرد تهاجمی ساخت چین یک بالگرد تهاجمی کامل است و نیاز های ارتش بزرگ چین را به خوبی براورده میکند.

مشخصات

طول:۱۴٫۱۵ متر

ارتفاع:۳٫۸۵ متر

کمترین  وزن:۵۵۴۰ کیلوگرم

بیشترین وزن برخواستن:۷۰۰۰ کیلوگرم

موتور: دو دستگاه موتور توربوشفت دبلیو  زد ۹ با توان ۱۳۵۰ اسب بخار

بیشترین سرعت:۳۰۰ کیلومتر بر ساعت

سرعت کروز:۲۷۵ کیلومتر بر ساعت

برد  با هشت   موشک ضد تانک : ۸۰۰ کیلومتر

سقف پرواز:۶۴۰۰ متر

تسلیحات:توپ  متحرک ۲۳ و ۳۰ م م  و یا تا چهار جایگاه تسلیحاتی شامل تا چهار راکت ۵۷ و ۹۰ م م ویا تا چهار موشک ضد تانک اچ جی ۸ و اچ جی ۹ و یا تا ۱۶ موشک اچ جی ۱۰ و یا تا ۱۶ موشک هوا به هوای فروسرخ تی وای ۹۰  ویا ترکیبی از انها

منبع :http://jangaavaran.ir/%D8%A8%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%D8%AF-%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AC%D9%85%DB%8C-z-10/