میلیتاری (Military) |مقالات نظامی

سامانه ضد تانک خود کششی ۹ ام۱۲۳ خارزانیتماکه ناتو به ان نام ای تی -۱۵ داده است   بر مبنای یک شاسی شنی دار و یک موشک هدایت لیزری و راداری  ساخته شده است.این سامانه  در سال ۱۹۹۶ رو نمایی شد ولی ریشه  ساخت موشکی برای عملیات در هر شرایط اب و هوایی به دهه ۱۹۸۰ بر میگردد . موشک های ضد تانک اگر از  نسخه هدایت نیم خودکار سیمی باشند محدودیت دید در اب و هوایی بد دارند و در نسخه  لیزری چون کورنت نیز مشکلاتی دیگر همچون هشیار  نمودن هدف به دلیل داشتن  سنسور هشدار دهنده لیزری روی اکثر خودرو های زرهی مدرن و همچنین تاثیر پذیری سیستم  هدایت لیزری  در اب و هوایی بد بود

از این رو در اوائل دهه ۱۹۹۰ هم امریکا  و هم روسها به دنبال روش دیگری از هدایت رفتند که امریکا نسخه هدایت میلی موجی هلفایر با نام لانگ بو هلفایر را ساختند و  روسها نیز  موشک ۹ام ۱۲۳ را. این موشک  بر اساس موشک هدایت رادیویی نیم خودکار اتکا ساخته شد  و دارای  سرعت صوت است و بیشترین سرعت ان به ۱٫۲ ماخ می رسد .موشک  دارای  پیشرانه سوخت جامد  است و موشک با کمک یک بوستر سوخت جامد که مرحله اول موشک را تشکیل می دهد از  محفظه که درون ان است شلیک شده و با جدا شدن بوستر کمکی تنها ۳ متر بعد از محفظه موشک، موتور اصلی روشن و شروع به کار میکند ، پیشرانه  اصلی  تنها ۳ ثانیه  روشن است ولی همین میزان برای   رساندن موشک به برد ۶۰۰۰ متر کافی است . البته موشک عملا در برد بیش از ۳۵۰۰ متری سرعتش به زیر سرعت صوت کاهش  می یابد

موشک بر روی یک شاسی شنی دار قرار دارد. شاسی  سیستم خریزانتما همان شاسی نفربر زرهی  بی ام پی ۳ است که پیشرفته ترین نفربر در خدمت روسها است. این شاسی  ابی خاکی است یعنی توان  شناور شدن روی اب را دارد و میتواند از  رودخانه ویا دریاچ ها  نیز رد شود و تصاویر زیادی از شلیک موشک  در حال شناور بودن روی اب نیز وجود دارد . بر روی شاسی یک دریچه است که بعد از باز شدن ان دو موشک ۹ ام ۱۲۳ بیرون می اید .

سامانه خارزانیتما
فلش مشکی رادار ، فلش قرمز اپتیک و نشان گذار لیزری و فلش ابی موشک را نشان می دهد

 دو نوع موشک با دو روش هدایت روی این سامانه نصب می شود یکی هدایت نیم خودکار لیزری و دیگری  هدایت نیم خودکار راداری .بر روی خودرو دو سامانه هدایت موجود است یکی رادار میلی موجی و دیگری  یک سامانه دید اپتیکی مجهز به نشان گذار لیزری . در صورتی که هدف را بتوان با اپتیک  مشاهده کرد  مثلا در شرایط اب و هوایی مناسب  از سیستم هدایت لیزری استفاده می شود  . سامانه دید  اپتیک و نشان گذار لیزری   در جلوی خودرو سمت  راست قرار  دارد که شامل  یک دوربین  مدار بسته برای درگیر در روز و یک دوربین دید حرارتی نسل دوم است که دارای یک نشان گذار لیزری نیز  است.

کاربر هدف را با  کمک دوربین سایت، در درون یک نمایشگر درون کابین خودرو زرهی میبیند  و نشان گذار لیزری را روی هدف قرار می دهد. باید تا لحظه برخورد موشک به هدف نشان گذار روی هدف قرار  داشته باشد . البته استفاده از لیزر  حتی در  روز روشن نیز باعث هشیار  شدن هدف  در صورت داشتن هشدار دهنده لیزری می شود . سامانه  اپتیکی دارای یک درپوش است که در حالت عادی روی ان را پوشانده است

 روش دیگر هدایت میلی موجی است. یک رادار میلی موجی روی خودرو قرار دارد که جمع شونده است و در حالت عادلی پایین قرار گرفته که  توسط کاربر درون خودرو هدایت می شود  و توان پوشش ۳۶۰ درجه را دارد و ۹ کیلومتر برد دارد   . تصاویر  رادار درون کابین در یک نمایشگر دیده میشود و بعد از کسب  هدف و  رادار روی هدف قفل میشود  و میتوان همزمان با پنج هدف درگیر شود.  امواج  رادار به هدف برخورد کرده و منعکس می شود و موشک به دنبال محل انعکاس امواج حرکت میکند. استفاده از رادار این ویژگی  را دارد که در هر شرایط اب و هوایی میتوان هدف را با ان کسب کرد و ایجاد اختلال  روی ان سخت است زیرا خودروی های زرهی در حال حاظر سامانه جنگ الکترونیک ندارند

از نظر کلاهم انجاری دو نوع  موشک روی سامانه سوار می شود  . یکی موشک ۹ ام ۱۲۳ با کلاهک خرج گود برای نابودی تانک ها با ۸ کیلوگرم مواد منفجره که توان نفوذ در ۱۲۰۰ م م زره صفر درجه و حدود ۸۰۰ تا ۸۵۰ م م زره شیب دار را دارد و دیگری موشک ۹ام۱۲۳ اف با ۹ کیلوگرم کلاهک تریموباریک که یک نوع کلاهک هوا سوخت است که با پخش کردن پودر مواد اشتعال زا و اتش زدن انها عمل میکند و بر ضد اهداف چون ساختمانها ویا نیروی های پیاده در فضای های  بسته بسیار موثر است.

نام موشک های سیستم خریزانتِما

۹ ام۱۲۳:نسخه هدایت لیزری با کلاهک ضد تانک خرج گود

۹ام۱۲۳-۲:نسخه هدایت راداری با کلاهک ضد تانک خرج گود

۹ام۱۲۳اف: نسخه هدایت لیزری با کلاهک تریموباریک

۹ام۱۲۳اف-۲:نسخه هدایت راداری با کلاهک تریموباریک

این موشک را می توان بر روی بالگرد میل ۲۸ ان نیز برای هدایت توسط رادار میلی موجی نیز نصب کرد و احتمالا  در اینده رویکاموف ۵۲ نیز نصب خواهد شد

  همان طور که گفته  شد شاسی این سیستم همان شاسی نفربر  زرهی پی ام پی ۳ است. این شاسی ۹P157-2  نام دارد که یک شاسی ابی خاکی است و دو موشک اماده شلیک دارد و میتواند ۱۵ موشک دیگر را حمل کند. بارگذاری موشک به صورت خودکار ویا دستی امکان پذیر است و هر خودرو دارای چهار خدمت است   که شامل  راننده، توپ چی، فرمانده و یک نفر  سرباز پیاده است که البته به غیر از موشک ها یک مسلسل ۷٫۶۲ م م نیز درون خودرو نصب است . خودرو دارای  بیشترین سرعت ۷۰ کیلومتر بر ساعت است

سامانه خریزانتِما یک سامانه  زره کوب و یا ضد زره حساب می شود اگرچه  میتوان بر ضد  اهداف پایده  و یا ساختمانها  و حتی بالگرد های پرواز کننده در ارتفاع پایین نیز به کار رود   ولی به نظر می رسد بسیاری از کشور ها تانک را ترجیه میدهند زیرا  توپ یک تانک  اگرچه برد و دقت  موشک را ندارد ولی مهمات های متنوع تر و کارامدتری را حمل میکند و از طرفی زره پوش تر هستند  . از طرفی اکثر مشتریان ترجیه میدهند موشک ضد تانک قابل حمل توسط نفر پیاده همچون کورنت و یا جولین را بخرند  تا یک سامانه به این بزرگی را انهم برای نقش ضد تانک . حتی نسخه شاسی دار موشک کورنت با نام کورنت دی   نیز به نظر مشتری پسندتر می اید زیرا ارزانتر است و تقریبا همان سطح کارایی را دارد  . از طرفی اگرچه رادار کارایی بالای دارد ولی ارتفاع رادار کم است و حتی وجود چند متر بلندی جلوی خودرو مانع دید رادار می شود زیرا رادار پشت مانع را نمی بینید از این رو برای مناطق کوهستانی مناسب نیست .البته سامانه خریزانتِما یک سوم یک تانک وزن دارد و به راحتی قابل جا به جا شدن حتی با یک هواپیمای ترابری تاکتیکی است

 همکنون سه کشور این سلاح را در خدمت دارند. خود روسی که ۶۰ عراده را را به خدمت گرفته، لیبی اولین مشتری صادراتی ان  که ۱۴ سامانه و ۶۵۰ موشک را خریداری کرده است و همکنون توسط دولت مرکزی بر ضد شورشیان استفاده می وشد و دیگری اذربایجان  است که ده سامانه را دریافت کرده است

منبع : http://jangaavaran.ir/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%B6%D8%AF-%D8%AA%D8%A7%D9%86%DA%A9-9m123-%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%AA%D9%85%D8%A7/