میلیتاری (Military) |مقالات نظامی

آخرین حربه‌ی شناورهای نظامی در برابر موشک‌های ضدکشتی سامانه‌های دفاع نزدیک CIWS (Close In Weapon System) هستند که روش کار کلی آنها استفاده از توپ‌های فوق سریع جهت تولید حجم بالای آتش در مدت زمان کوتاه، ایجاد یک دیواره‌ی آتش در برابر مسیر حرکت موشک و منهدم ساختن آن است. البته این فرآیند زمانی رخ می‌دهد که موشک متخاصم از تمامی لایه‌های دفاعی نرم و سخت عبور کرده و در فاصله‌ی کمی از شناور قرار گرفته‌باشد؛ این امر سبب می‌شود در این حال نیز خدمه به جای پوشیدن جلیقه‌های نجات و ترک شناور، به دفاع از آن بپردازند! سامانه‌هایی چون فالانکس آمریکایی، گولکیپر هلندی و میلنیوم آلمانی قادرند به طور خودکار وضعیت یادشده را تشخیص داده و از شناور دفاع کنند.
در حال حاضر درصد بالایی از شناورها مجهز به سامانه‌های دفاع نزدیک و یا سامانه‌های مشابه آن هستند. این روند در خشکی نیز قابل مشاهده است به گونه‌ای که زره پوش‌های آمریکایی، روسی، چینی و ... به سامانه‌های مشابه CIWS دریایی مجهز شده‌اند. به عنوان مثال می‌توان به نارنجک‌اندازهای روسی Drozd و Arena یا TROPHY مورد استفاده‌ی رژیم غاصب صهیونیستی اشاره کرد. در برخی موارد CIWS به عنوان توپ ثانویه یا حتی اصلی مورد استفاده قرار گرفته است؛ این حالت در برخی شناورهای گشت ساحلی و یا ناوهای محافظ دیده ‌می‌شود که به عنوان مثال می‌توان به شناورهای کلاس تندر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و یا تایپ 022 چینی اشاره کرد.

نارنجک‌انداز روسی Drozd 


توپ مورد استفاده در تندر آ کا 230 و در تایپ 022 چینی آ کا 360 است.

موشک‌های ضدّکشتی تنها تهدید برای شناورها نیست اما می‌توان آنرا بزرگترین تهدید برای شناورهای سطحی دانست. امروزه شرایط به گونه‌ای رقم خورده است که شناورها می‌بایست در بسیاری از ماموریت‌ها در فاصله‌ای کم از ساحل دشمن قرار گیرند که این وضعیت، شناور و خدمه‌ی آن را در معرض تهدید شناورهای تندرو ساحلی، مین‌ها، بالگرد‌ها، توپخانه‌های مستقر در خشکی و طیف وسیعی از موشک‌های ضد کشتی کوچک و بزرگ قرار می‌دهد.
این تهدیدات رو به رشد سبب بوجود آمدن نیاز به سامانه‌های دفاع نزدیک مدرن‌تر و پیشرفته‌تر شده تا امکان حفاظت از شناورهایی که خصوصا در منطقه‌ی آسیا و اقیانوسیه مستقرند فراهم شود. بر همین اساس در سال‌های گذشته انواع مختلفی از سامانه های دفاع نزدیک در کشورهای مختلف دنیا تولید و یا ارتقا داده‌شده‌اند که در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد.

سامانه‌های آلمانی ام‌ال‌جی 27 و میلنیوم ساخته‌ی Rheinmetall
نواخت بالای توپ دریایی میلینیوم جی‌ام‌دی 008 مسلح به گلوله‌های هوشمند 35 میلیمتری انفجاری شرکت Rheinmetall، آنرا به سلاحی با کارایی و دقّت بالا تبدیل کرده‌است. شلّیک 1000 گلوله در دقیقه میلنیوم را قادر می‌سازد تا در هر دقیقه دیواره‌ای تقریبا تنگستنی به وزن 500 کیلوگرم را در مسیر واحد متخاصم تولید نماید. به این ترتیب که در هر شلّیک با توجه به موقعیت هدف و سرعت گلوله، سامانه زمان انفجار فیوز را محاسبه و سپس آنرا برنامه‌ریزی می‌کند و با رسیدن گلوله به موقعیت مناسب و انفجار آن تعداد 152 شبه‌مرمی تنگستنی در مقابل موشک متخاصم به صورتی ابر مخرب مخروطی شکل قرار می‌گیرند و با وارد‌ ساختن آسیب به کنترل‌کننده، جستجو‌گر و یا سایر ادوات حیاتی موشک سبب از کار‌افتادگی آن می‌شوند. میلنیوم در عملکرد خود کاملا خودکار بوده و نیازی به دخالت عامل انسانی ندارد و به گونه‌ای طراحی شده که هماهنگ با آخرین حسگرها و سامانه‌های کنترل آتش جهان است. این سامانه نیازی به رسوخ در عرشه جهت نصب ندارد لذا می‌توان آنرا به راحتی در شناورهای سبک گشت ساحلی نصب نمود.

بر اساس قوانین احتمال میلنیوم قادر است موشک‌های در برد سامانه را با احتمال سه تا چهار برابر سامانه‌های عادّی مورد هدف قرار دهد. برجک پنهان‌کار (سطح مقطع راداری پایین) سامانه تعداد 252 حلقه گلوله‌ی 35 میلیمتری را در خزانه‌ی خود نگهداری می‌کند. این امر سبب می‌شود سامانه بتواند با تعداد 10 فروند موشک و یا بیست هدف سطحی درگیر شود بدون اینکه نیازی به گلوله‌گذاری مجدد داشته باشد. علاوه بر این سامانه قادر است از سایر گلوله‌های عاّدی مانند HEI، SAPHEI و TPT نیز استفاده کند. چندی پیش نیروی دریایی ایالات متحده خواستار استفاده از این سامانه در برنامه NSWCDD شده‌است. این برنامه در راستای افزایش کارایی شناورهای نظامی این کشور پی‌ریزی شد. میلنیوم برای نخستین بار در سال 2007 در کشتی‌های پشتیبانی دانمارکی مورد استفاده قرار گرفت. اچ‌ام‌دی‌اس آبسالون نخستین شناوری بود که از میلنیوم جهت دفاع از خود استفاده می‌کرد. آبسالون از دو میلنیوم که یکی در جلو و دیگری در قسمت انتهایی شناور نصب شده است استفاده می‌کند. نیروی دریایی سلطنتی دانمارک تاکنون تعداد شش میلنیوم را سفارش داده و در قصد دارد سفارش تعداد چهار سامانه‌ی دیگر را نیز تحویل شرکت آلمانی دهد.

سامانه با اندازه گیری سرعت موشک و نحوه حرکت آن زمان مناسب انفجاز گلوله و زاویه شلّیک توپ را تعیین می‌کند.

سامانه‌ی دیگری که توسط Rheinmetall ارائه شده‌است سامانه سبک ام‌ال‌جی 27 است که جهت استفاده در شناورهای سبک و یا به عنوان توپ ثانویه در شناورهای سنگین طراحی شده‌است. با توجّه به نواخت مناسب توپ بی‌کا27 سامانه می‌تواند با انواع تهدیدات مانند شناورهای تندرو، هواپیماها، بالگردها و اهداف نقطه‌ای مستقر در ساحل درگیر شود. از این توپ در هواپیماهای ام‌آر‌سی‌ای تورنادو، گریپن سوئدی، و همچنین یوروفایتر استفاده‌شده‌است. از جمله ویژگی‌های بارز توپ تجهیز آن به بسته‌ی حسگر الکترونیکی-نوری EO شامل دوربین ویدئویی، تصویرگر گرمایی، فاصله‌یاب لیزری است که سبب پایداری بالای سامانه در رهگیری اهداف به صورت خودکار و یا دستی می گردد. سامانه به گونه‌ای طراحی شده که می‌توان آنرا در انواع ساختارهای تسلیحاتی دریایی با سامانه‌های حسگر و کنترل‌کننده‌ی متفاوت، قرار داد. در ضمن ساختار سامانه به گونه‌ای است که قابلیت نصب بر روی انواع شناورها را بدون نیاز به نفوذ در عرشه را داراست. گلوله‌های 27 میلیمتری FAPDS در واقع مخصوص ام‌ال‌جی 27 طراحی و ساخته‌شده‌اند. این گلوله‌ها از انرژی جنبشی بالا جهت نفوذ در زره اهداف استفاده می‌کنند و قدرت آنها قابل قیاس با گلوله‌‌های مجهز به مرمری انفجاری شدید است. در حال حاضر نیروی دریایی و هوایی بسیاری از کشورهای جهان از FAPDS استفاده می‌کنند.

فالانکس آمریکایی ساخته‌ی Raytheon
ام‌کا15 فالانکس آمریکایی سامانه‌ی دفاع نزدیکی است که بیشترین مشتری را در جهان به خود جذب کرده‌است؛ مهمترین ویژگی‌ این سامانه مجهز بودن به سامانه‌های مستقل وداخلی چون توپ، سیستم گلوله‌گذاری و رادار آن است که در یک ساختار سیلندر شکل سوار بر یک مکعب مستطیل قرار دارند. شروع پروژه این سامانه حوالی 1970 و توسط شرکت جنرال دینامیک پومونا دیویژن آغار شد، در سال 1992 توسط کمپانی سامانه‌های موشکی Hughes خریداری شد که در حال حاضر قسمتی از شرکت رایتئون محسوب می‌گردد. نصب فالانکس بر روی هر شناوری به سادگی امکان‌پذیر است به گونه‌ای که این سامانه بر روی تمامی شناورهای نیروی دریایی ایالات متحده و بیش از بیست کشور دیگر نصب گردیده‌است.
 

فالانکس مجهز به توپ گتلینگ پرسرعت شرکت جنرال الکتریک یعنی ام‌61آ71 ولکان (ربّ‌النوع آتش و فلزکاری روم) است؛ این توپ شش‌لول قادر است نواخت 3000 گلوله در دقیقه (4500 گلوله در دقیقه در گونه‌های جدیدتر) را ایجاد نماید. رادار باند Ku سامانه از فن‌آوری حلقه‌بسته بهره می‌برد به نحوی که کلّیه‌ی فرآیندهای کاوش، کشف، ارزیابی، درگیری و ارزیابی آسیب توسط آن امکان‌پذیر است. گلوله‌ی مورد استفاده در سامانه، گلوله‌های نفوذکننده در زره APDS است که دارای مرمری از جنس فلزات سنگین (مانند اورانیوم یا تنگستن) است.
 

نصب فالانکس بر روی هر شناوری به سادگی امکان‌پذیر است.

گونه‌ی اوّلیه‌ی فالانکس که برای استفاده‌ی داخلی در ایالات متحده تولید شد، معروف به بلاک صفر است که قابلیت دفاعی در برابر موشک‌های ضدّکشتی امروزی ارتفاع پست، مادون صوت و بدون مانور را فراهم می‌کرد. در بلاک 1آ سامانه مجهّز به یک رایانه‌ی پرقدرت‌تر گشت که فالانکس را قادر به درگیر شدن به موشک‌های مانوردهنده کرد. بلاک 1بی فالانکس بر اساس بلاک 1آ ساخته شد امّا استفاده از لوله‌های جدید در توپ سامانه سبب افزایش عمر توپ و بهبود برد سامانه گشت. هر دو بلاک 1آ و 1بی زاویه‌ی پوشش بیشتر و خزانه‌ی بزرگتر (ظرفیت خزانه از 989 گلوله به 1550 گلوله افزایش یافت.) بودند و در ضمن نواخت هر دو، تا 4500 گلوله در دقیقه افزایش یافت. علاوه بر این فالانکس قادر است در طول یک سامانه‌ی کلّی‌تر قرار گرفته و قدرت کنترل آتش و حسگرهای شناور را جهت استفاده از سامانه‌های دیگری چون سامانه‌های RAM شرکت رایتئون افزایش دهد.
در آپریل 2006 شرکت رایتئون سفارش 16 بسته‌ی بروزرسانی بلاک1بی فالانکس به ارزش 52 میلیون دلار را از سوی نیروی دریایی سلطنتی انگلستان دریافت کرد. امروزه بیش 895 سامانه فالانکس ساخته شده که در بیش از 22 کشور جهان بکارگرفته‌می‌شوند.

ترکیب فالانکس و RAM توسط رایتئون
با توجّه به قابلیت های قابل‌توجّه هر یک از سامان‌های فالانکس و RAM، رایتئون اقدام به تولید سامانه‌ی دفاعیِ موشکی به نام SEA RAM نموده که افزایش قدرت دفاعی شناور را در اثر بهبود برد دفاعی و توان درگیری با انواع متفاوت اهداف فراهم می‌آورد. سامانه SEA RAM لایه دفاعی شناور را گسترده‌تر کرده و سبب شده که شنوار بتواند با انواع تهدیدات مدرن مافوق صوت و پیشرفته درگیر شود. در این سامانه در واقع شاهد جایگزینی 11 مقر موشک به جای توپ 20 میلیمتری سامانه‌ی فالانکس هستیم که توسّط موشک‌های هدایت‌شونده سامانه‌ی RAM بلاک1 مسلح شده‌اند. ترکیب دقّت ، برد و قدرت مانور بالای RAM با کیفیت بالای کاوش و رهگیری فالانکس، SEA RAM را به سامانه‌ای کارا تبدیل کرده که سامانه‌ی کنترل آتش و سوئیت حسگرهای داخلی آن بر این کارایی می‌افزایند. با توجه به اینکه SEA RAM بر پایه‌ی فالانکس بالک 1بی ساخته شده سامانه‌ی مادون قرمر جلوبین (FLIR) جدید، رادار کشف و رهگیری باند کایو و سامانه الکترونیکی ای‌اس‌ام از جمله سایر تجهیزات آن هستند.

 

گولکیپر شرکت تیلز
سامانه‌ی گولکیپر محصول شرکت تیلز ندرلند (سیگنال سابق) است که یک سامانه کاملا خودکار و هوشمند برد کوتاه جهت مقابله با هواگردها و موشک‌های متخاصم محسوب می‌شود. این سامانه توان انجام خودکار کلّیه‌ی فرایند، ارزیابی، اکتشاف تا نابود کردن هدف و حتی تشخیص اولویّت درگیری با اهداف را داراست. پس از کشف هدف و انجام فرایند ارزیابی، تقدّم یک هدف بر سایر اهداف تشخیص داده شده و سپس توسط رادارهای باند کا و آی سامانه رهگیری می‌شود.
گولکیپر جهت افزایش شانس نابودی هدف رادار کاوش توان بالای باند آی، رادار رهگیری باند کا، سامانه‌ی کنترل آتش کارا، و توپ 30 میلیمیتری گتلینگ هفت لول جی‌ای‌یو 8/ای با توان نواخت 4200 گلوله در دقیقه را یکجا در بسته‌ی ابزارهای خود جای داده‌است. گولکیپر را می‌توان به عنوان جز غیرفعّال (پسیو) به سامانه‌ی IRST (جست‌وجو و رهگیری مادون قرمز) شناور نیز متصل کرد البته در این حالت رادار سامانه نیز به عنوان یک منبع داده جهت کاهش احتمال خطا به کار‌گرفته ‌می‌شوند.
در سال 2004 کره‌ی جنوبی 51 میلیون یورو جهت خرید 5 سامانه‌ی گولکیپر پرداخت کرد که از این تعداد 2 سامانه بر روی شناور آبی خاکی دوکدو نصب گردید و سه سامانه‌ی دیگر بر روی ناوشکن‌های کادی‌ایکس2 نصب گردیدند. کره در بین سال‌های 2006 تا 2008 تعداد سه سامانه‌ی دیگر نیز خریداری و بر روی ناوشکن‌های کادی‌ایکس3 خود نصب نمود؛ نکته‌ی برجسته‌ی این اقدام کره استفاده از سامانه‌ی هلندی در ساختار آمریکایی اجیس بود که با موفقیت انجام شد. با توجّه به وجود سامانه‌های برد متوسط و بلند در ساختار اجیس، گولکیپر گزینه‌ای مناسب جهت برطرف ساختن نیاز شناورهای کره‌ای به سامانه‌ی دفاع نزدیک محسوب می‌شود.

 

سامانه‌های دفاع نزدیک روسی
سامانه‌ی دفاع نزدیک مبتنی بر توپ فعلی روسیه آکا630ام است که مجهز به توپ شش لول 30 میلیمتری آاُ18 با نواخت 5000 گلوله در دقیقه و سرعت دهانه‌ی 900 متر بر ثانیه است که سامانه را قادر می‌سازد اهداف خود را از فاصله‌ی 5 کیلومتری مورد هدف قرار دهد. سامانه توسط خزانه‌ای با گنجایش 2000 گلوله تغذیه می‌شود و علاوه‌بر این یک انبارک اضافی نیز به آن متّصل است که می‌تواند تا 1000 گلوله‌ی اضافی را در خود جای دهد. سامانه‌ی کنترل آتش آکا630 توسط یک رادار رهگیر ام‌آر123 تغذیه‌ی اطلاعاتی می‌گردد. توپ سامانه قادر به شلّیک گلوله‌های آتش‌زای HE-FRAG و یا گلوله‌های رسام است.

 

برد موثر سامانه در برابر موشک‌های ارتفاع پست ضدکشتی 4 کیلومتر و در برابر اهداف سطحی حدود 5 کیلومتر است. این سامانه‌ در شناورهای کشورهای چین، ویتنام، یمن، هند، کرواسی، یونان، بلغارستان، لهستان، رومانی، اسلوونی و اوکراین نیز مورد استفاده قرار گرفته است. در سال 1983 پروژه‌ای جهت افزایش قدرت سامانه از طریق اضافه کردن یک توپ دیگر به آکا630 پی ریزی شد که آکا630 ام1-2 نام گرفت این سامانه دقیقا به اندازه‌ی سامانه‌ی پیشین طراحی شده بود تا امکان نصب آن در جایگاه را داشته باشد امّا با توجّه به ارائه‌ی طرحی پرقدرتر به نام کاشتان استفاده از این سامانه از دستور کار خارج شد.

علاوه بر آکا630، روسیه در حال حاضر از سامانه‌ی دیگری به نام کاشتان سی‌ای‌دی‌اس-ان-1 نیز استفاده می‌کند که سامانه‌ای ضدّهوایی و مرکب از دو توپ و مقرهای شلیک موشک است و اولین بار در سال 1988 از آن رونمایی شد. کاشتان قدرت دفاعی مناسبی را در برابر انواع هواپیماها و موشک های ضدّکشتی فراهم می‌آورد ضمن اینکه قابلیت درگیر شدن با اهداف ساحلی و سطحی را نیز داراست.
ساختار کاشتان به صورت پیمانه‌ای (مدولار) پیکربندی شده و از دو قسمت نبرد و فرماندهی تشکیل شده است. قسمت فرماندهی سامانه به صورت کاملاً
خودکار به جست‌وجوی اهداف پرداخته و پس از جمع‌آوری اطّلاعات و اطمینان از غیر خودی بودن آنها (پردازش آی‌اف‌اف) اطّلاعات مورد نیاز جهت درگیری را به قسمت نبرد تحویل می‌دهد. پس از این فرآیند پیمانه‌ی واحد نبرد به وسیله‌ی رادار و رهگیر تلویزیونی خود هدف را دنبال کرده و با استفاده از موشک و یا توپ‌های خود با آن درگیر می‌شود. مدول نبرد از یک برجک توپ-موشکی، سامانه‌ی کنترل راداری-نوری با برد 4.4 مایل دریایی (8.1 کیلومتر)، یک سامانه‌ی پردازشگر و یک قسمت تغذیه قدرت تشکیل شده‌است. ساختار بخش رهگیر سامانه به صورت چندگانه پی‌ریزی شده که قدرت رهگیری همزمان چند هدف را به طور همزمان و از طریف رهگیرهای لیزری و رادارای را برای کاشتان به ارمغان می‌آورد.

برجک آتشباری سامانه از دو توپ خنک شونده با مایع و فشار گازی شش‌لول جی‌اس‌اچ-30کا تشکیل شده که خنک شدن آنها به صورت خودکار بوده و خزانه‌ی آن تا 1000 گلوله را در خود جای می‌دهد. علاوه بر این کاشتان مجهز به مقرهای موشک سطح به هوای 57ای6 نیز هست که توسط یک سامانه‌ی جاگذاری خودکار با ظرفیت 32 موشک تغذیه می‌شود که کاملاً در زیر عرشه جاسازی می‌شود. یک واحد از سامانه‌ی کاشتان قادر به درگیر شدن با سه یا چهار موشک با استفاده از توپ و موشک‌های خود خواهد بود که برای یک شناور کوچک که ساختار آن پذیرای تنها یک واحد از کاشتان است قابلیت بالایی محسوب می‌شود. اما در شناورهای بزرگتر با توجه به اینکه مدول فرماندهی قادر به کنترل تا شش واحد کاشتان است این قدرت افزایش می‌یابد و امنیّت مورد نیاز یک شناور غول‌پیکر به خوبی تأمین می‌گردد. طرح پیمانه‌ای شرکت‌های Bureau و Tulamashzavod JSC سبب شده کاشتان قابلیت نصب شدن بر روی انواع شناورها از شناورهای موشک‌انداز (با تناژ بالای 500 تن) تا ناوهای هواپیمابر را داشته باشد. نصب کاشتان بر روی ناوهای محافظ کریواک3 سبب شده هند اوّلین کشور آسیایی مجهز به این شناور محسوب گردد و آبهای اقیانوس هند برای نخستین بار پذیرای این مهمان روسی باشند.

مقرهای موشکی کاشتان توسط یک سامانه‌ی جاگذاری خودکار تغذیه می‌شود؛ توّجه شود
که به علّت قرار گیری مقرها در زیر عرشه، در این تصویر قادر به مشاهده مقرها نیستیم.

سامانه‌ی تایپ 730 چینی
تایپ 730 سامانه‌ی بومی تولید کشور چین است که جهت دفاع از شناور در برابر موشک های عبور کرده از لایه‌های دفاعی ناوگان و یا درگیری با هواگردهایی چون جنگنده‌ها کاربرد دارد. تایپ 730 شامل یک توپ هفت‌لول 30میلیمتری، سامانه‌ی تغذیه-کنترل توپ و سامانه‌ی کنترل آتش است. جهت حفاظت 360 درجه‌ای، هر شناور نیاز به دو واحد سامانه‌ی تایپ 730 دارد. توپ تمام خودکار سامانه توسط دو خزانه‌ی تسلیحاتی که هر یک ظرفیت 500 گلوله را دارند تغذیه می‌شود؛ که یکی از خزانه‌ها گلوله‌های نفوذکننده در زره و دیگری گلوله‌های انفجاری را نگهداری می‌کند. توان مورد نیاز توپ سامانه توسط منبع تغذیه‌ی خارجی تامین می‌شود و برد آن 3 کیلومتر است؛ امّا در واقع واحد متخاصم در فاصله‌ی 1 تا 1.5 کیلومتری از هدف خود است که با دیواره‌ی آتشین روبرو می‌گردد؛ دیواره‌ای که توپ سامانه با نواخت 4600 تا 5800 گلوله در دقیقه آن را تأمین می‌نماید. سیستم کنترل آتش سامانه از یک رادار کنترل آتش تی‌آر47سی و یک جهت‌دهنده‌ی الکترونیکی-نوری استفاده می‌کند که هر دوی آنها بر روی برجک سامانه قابل مشاهده‌اند. بسته‌ی الکترونیکی-نوری سامانه از یک رهگیر تلوزیونی، یک رهگیر مادون قرمز و یک فاصله‌یاب لیزری استفاده می نماید که برد رهگیری 5 تا 6 کیلومتر را برای سامانه به ارمغان می‌آورد. رادار تی‌آر47سی با برد کاوش 8 کیلومتر قادر است اهدافی با سطح 0.1 متر مربع را تشخیص دهد. تایپ 730 در حال حاضر بر روی گونه‌های متنوعی از شناورهای چینی نصب گردیده و مدل زمینی آن نیز که از آن تحت عنوان ال‌دی-2000 یاد می‌شود نیز تولید شده است. گفته می‌شود سامانه‌ی چینی بر اساس گولکیپر هلندی ساخته شده‌است. تایپ 730 جهت جایگزینی با سامانه‌های دو لول 37 میلیمتری تایپ 76آ و رساندن شناورهای چینی به استانداردهای روز دنیا انتخاب شده است این در حالی است که به نظر می‌رسد سایر شناورهای چینی که مجهّز آکا630 روسی هستند تغییری نخواهند یافت.


 

جدول مقایسه‌ای (کلیک کنید.)



در این تصویر لایه‌های دفاعی چهار کلاس ناو هواپیمابر دیده می‌شود که برتری ناو روسی به لحاظ پوشش دفاعی به وضوح دیده می‌شود.

برگرفته از مقاله‌ی CIWS: The Last-ditch Defence نوشته‌ی کلوین فانگ با اندکی دخل و تصرّف
گردآوری و ترجمه از: محمّدمهدی محمّدی

منبع : http://www.military.ir/forums/topic/13840-%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9-%D9%86%D8%B2%D8%AF%DB%8C%DA%A9-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86-%D9%86%D8%B8%D8%B1%D8%B3%D9%86/#entry150122