مقدمه
F-4E یک جنگنده چند منظوره به منظور در گیری با اهداف سطحی و هوایی است و دارای بیشترین تنوع در بین سایر مدل های تولید شده جنگنده فانتوم F-4 است که مشخصه اصلی آن توپ 20 میلی متری m61A1 نصب شده در زیر دماغه است.
(نمونه اولیه YF-4E مدت کوتاهی پس از خارج شدن از کمپانی مک دانل در سنت لوئیس ایالت میزوری در تاریخ 1 march 1967
این هواپیما در اصل یک F-4C است که هنوز به صندلی خروج اضطراری mk17 مجهز است )
جنگ هوایی در ویتنام به سرعت نقاط ضعف استفاده صرف از موشک های هوا به هوا در درگیری های هوایی را نشان داد.
از آنجا که تعریف جنگ هوایی در ارتش ایالات متحده غالبا به جنگ در سرعت و ارتفاع پروازی بالا محدود میشد ارتش ایالات
متحده برای پیروزی دراین نبرد ها متکی به موشک های هوا به هوای راداری و حرارتی بود که این راهبرد دارای نقاط ضعف
متعددی بود که از آن جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ناکارامدی و کم اثربودن موشک های هوابه هوای موجود به عنوان مثال در اولین در گیری های هوایی در ویتنام از هر 10 موشک AIM-7 شلیک شده کمتر از دو مورد به اهداف اصابت کرده اند
- دشواری رهگیری و کشف جنگندهای شوروی و نیروهای ویتنام شمالی به دلیل پرواز در ارتفاع پایین برای جلوگیری از کشف توسط رادار ها و جنگنده های امریکایی
- هزینه بالای استفاده از موشک و نگرانی از سرقت اطلاعات انها در صورت در اختیار گرفتن آنها توسط شوروی
(اولین نمونه ساخته شده F-4E در حال شروع اولین پرواز ازمایشی خود . پاد اجتناب از برخورد EROS نصب شده در زیر هواپیما
وظیفه دادن اخطار به خلبان برای جلوگیری از برخورد را دارد)
(خط تولید F-4 در سنت لوئیس آمریکا و پنج هزارمین فانتوم ساخته شده)
نخستین حضور عملیاتی این جنگنده به سال 1968 برمیگردد که 16 فروند F-4E در پایگاه هوایی korat RTAB در تایلند
مستقر شدند.در 7 may 1972 رئیس جمهور وقت امریکا نیکسون دستور آغاز بمباران پیوسته ویتنام شمالی را صادر کرد.
(جنگنده F-4E در حال سوختگیری هوایی برفراز ویتنام شمالی در سال 1972)
در 23 may دو میگ ساخت شوروی توسط F-4E ساقط شدند.اولی یک میگ 19 بود که بوسیله موشک AIM-7 شلیک شده توسط جنگنده F-4E و دومی یک میگ 21 بود که بوسیله آتش توپ20 میلی متری m61 نصب شده در دماغه یک جنگنده F-4E ساقط شد. این اولین شکار F-4E بوسیله توپ m61 در جنوب شرق آسیا بود.
جنگنده ی F-4E در ایران :
ایران بعد از رژیم صهیونیستی دومین دارنده خارجی جنگنده F-4E است. سابقه حضور جنگنده F-4 phantom در ابران به سال 1968 بر میگردد که ایران نخستین F-4D خریداری شده خود را تحویل گرفت .نیروی هوایی ایران در سال 1967 تعداد 16 فروند جنگنده F-4D سفارش داد و مدتی بعد دومین سفارش خرید را با تعداد 16 فروند F-4D دیگر مجهز به سیستم گیرنده هشدار راداری و قابلیت بکارگیری بمب لیزری به شرکت مک دانل تحویل داد. نخستین حضور عملیاتی F-4Dهای ایران به سال 1975 و شرکت در جنگ ظفار در عمان برمیگردد که در این عملیات ایران یکی از F-4Dهای خود را از دست داد.
( محمد رضا پهلوی در حال ارزیابی جنگنده F-4D phantom در سنت لوئیس آمریکا )
(مراسم تحویل نخستین دسته از F-4D های نیروی هوایی ایران در تاریخ 27 شهریور 1347 )
به دنبال اهداف بلند پروازانه شاه ایران، دولت ایران سفارش خرید 208 فروند جنگنده F-4E را در سال 1970به شرکت مک دانل ارائه داد. نخستین F-4E نیروی هوایی ایران در ماه مارچ سال 1971 تحویل داده شد و در مجموع نیروی هوایی ایران 177 فروند جنگنده F-4E را در سال های 1971 الی 1979 تحویل گرفت. با وقوع انقلاب اسلامی و اشغال سفارت آمریکا در تهران تمام قرار داد های نظامی بین دو کشور لغو و ممنوعیت فروش سلاح به ایران تحویل 31 فروند باقی مانده از F-4Eها هرگز به ایران تحویل داده نشد.
(جنگنده F-4E ساخته شده برای نیروی هوایی ایران ساعاتی پس از خروج از خط تولید)
(جنگنده F-4E ساخته شده برای نیروی هوایی ایران در مسیر انتقال به ایران بر فراز اقیانوس اطلس)
(جنگنده های F-4E نیروی هوایی ایران در قبل از وقوع انقلاب اسلامی)
ایران بعد از المان غربی دومین مشتری جنگنده شناسایی/عکس برداری RF-4E است. نیروی هوایی ایران سفارش 28 فروند RF-4E را به شرکت مک دانل داده است که در خلال سال های 1971 تا 1979 16 فروند به ایران تحوبل داده شده است.
(جنگنده شناسایی / عکس برداری RF-4E نیروی هوایی ایران)
(نمونه عکس هوایی گرفته شده از مجلس الوطنی بغداد توسط RF-4E در خلال جنگ 8 ساله با عراق)
با توجه به جنگ 8 ساله با عراق و گذشت بیش از 35 سال از تحویل کماکان این جنگنده ستون فقرات نیروی هوایی ایران به حساب می آید. باوقوع انقلاب اسلامی در ایران اطلاع چندانی از سابقه عملیاتی و وضعیت جنگنده های F-4 phantom در ایران وجود ندارد. تحلیل گران غربی تعداد F-4E های فعال نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر را حدود 70 الی 80 فروند تخمین می زنند.
(جنگنده های F-4E فعال در نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران)
ادامه دارد ...
منبع : http://www.military.ir/forums/topic/29568-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D9%88-%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%86%D8%AF%D9%87-f4-e-phantom-ii/