مرگ نابهنگام "کندی" و آغاز حکومت "لیندون جانسون" سرآغاز بهبود روابط ایران و ایالات متحده آمریکا در تمام زمینه ها ، بخصوص در حوزه مبادلات تجاری بشمار می رفت . پهلوی دوم در دوران حکومت "جانسون" دو بار در سالهای 43 و 47 به طور رسمی از ایالات متحده آمریکا بازدید نمود و مورد استقبال قرار گرفت. اما به رغم گرمی روابط مابین "محمدرضا " و "پرزیدنت جانسون" ، دو کشور ، بر سر خرید جنگ افزار ، اختلاف نظرهایی زیادی داشتند، چرا که علاقه وی برای خرید تسلیحات مدرن ، تقریباً پایان ناپذیر محاسبه شده بود .
به همین دلیل ، نیّات وی در کنگره ایالات متحده بسیار مورد تردید قرار گرفت و تقریباً مخالفتهای گسترده ای برای فروش تسلیحات بیشتر به ایران ، وجود داشت . با این حال ، در تابستان 1345 ، پهلوی ، به دوست قدیمی خود "روزولت" متوسل شد و در مذاکرات سه ساعته با او از روش آمریکاییها در بی توجهی به خواسته هایش گله کرد و گفت: از این که مانند بچه های مدرسه با او رفتار میشود، خسته شده است. "
سرانجام پس از مذاکرات طولانی و به رغم مخالفتهای چند تن از سناتورها که در راس آنها "ویلیام فولبرایت" رییس کمیته خارجی سنای آمریکا قرار داشت، دولت "جانسون" با فروش دو اسکادران هواپیمای "اف ـ 4" و جنگ افزارهای دیگر تحت شرایطی موافقت کرد.

در نتیجه این موافقت ، قرارداد تحویل نخستین سری 32 فروندی ، از جنگنده- بمب افکن های F-4D در یک بازه زمانی دو ساله، یعنی تا سال 1968 میلادی ، (1349-1347) با موافقت کنگره ، میان دولت ایران و شرکت سازنده آن ( مک دانل داگلاس ) منعقد گردید . این خبر ، یعنی دریافت فانتوم ها توسط ایران برای نخستین بار در آبان سال 1346 و در روزنامه های کشور منتشر شد و نخستین دسته 16 فروندی از گونه D در 27 شهریورماه 1347 ، بلافاصله بخدمت IIAF در آمدند .
پس از آنکه نخستین سری فانتوم ها وارد خاک ایران گردید ، بلافاصله سازماندهی آنها در پایگاه های مختلف شکاری آغاز گردید و براساس مقررات موجود ، فانتوم های مدل D با شماره سریال های مشخصی به ثبت رسیدند .
براساس مندرجات کتاب " تاریخ نبردهای هوایی " جلد نخست و طبق سند شماره 52-108-02-1401 معاونت طرح و برنامه نیروی هوایی ، از 32 فروند فانتوم D خریداری شده ، 5 فروند تا آغاز درگیری ها با عراق در شهریور 1359 ، بدلایل مختلف ، از لیست موجودی نیروی هوایی ارتش حذف شدند .
این سقوط ها ، به شرح ذیل ، به ثبت رسیده است :
نخستین شبح سری D به هدایت سروان خلبان نیکفرجام و به کمک خلبانی محسن چینی ساز ، به سریال 603-3 ، در 25 سپتامبر 1969 ، بعلت نقص در سیستم هیدرولیک ،دچار سانحه شد و دو خلبان فانتوم فوق الذکر در حوالی منطقه ای موسوم به گچسار -رازان ساقط گردید . سه روز بعد ، یعنی در 28 سپتامبر 1969 ، دومین فانتوم به رجیستر 773-3 ، به دلیل ناشناخته ( احتمالاً چرخش سریع بسوی زمین ) ساقط گردید . سومین سقوط گونه D ، در تاریخی نامشخص ، به خلبانی ستوان مسعود امیری بوقوع پیوست . چهارمین سانحه فانتوم D نیروی هوایی نیز در 9 فوریه 1971 حادث شد که درجریان آن ، فانتوم فوق به هدایت یک خلبان ناشناس و کمک خلبانی ستوان محمد ضرابی از مبداء پایگاه هفتم تاکتیکی و در زمان اجرای مانور در ارتفاع پایین ، در نزدیکی دهکده ای به اسم کبودرآهنگ ، در نزدیکی پایگاه شهید نوژه ( شاهرخی سابق ) مجبور به خروج اضطراری شدند . ظاهراً پنجمین هواپیما نیز در همان روز ساقط شد که اطلاعاتی در این زمینه وجود ندارد .

اما علیرغم این حوادث ، گونه D فانتوم ، تا سال 1359 ، در قالب گردان های 306 و 308 شکاری ، جمعی تیپ 32 شکاری مستقر در پایگاه سوم تاکتیکی ، سازماندهی شدند . براساس برنامه توسعه IIAF ، تا سال 1358 ، تمامی F-4D های موجود ، با نصب تجهیزات پیشرفته نظیر علامت گذارهای لیزری AVQ-9 ZOT BOX (برای حمل و پرتاب مهمات لیزری GBU-10) ، سامانه های هشدار دهنده و آشیانه یاب راداری ، مهمات خوشه ای BL-755 و در نهایت غلاف جنگ الکترونیک ALQ-71/87 ( نزدیک به 80 فروند از گونه D وE به این تجهیزات و سامانه ها مجهز شده بودند ) ، توانایی تهاجمی فوق العاده ای را پیدا نمودند .
غلاف AN/ALQ-87
غلاف AN/ALQ-71 ( موزه نیروی هوایی ایالات متحده )
در یک نگاه اجمالی ، تا قبل از حمله عراق به ایران ، فانتوم های سری D باقی مانده در پایگاه های ذیل ، مشغول اجرای ماموریت های محوله بودند :
پایگاه سوم تاکتیکی IIAF :
اسکادران ترکیبی 32 ، شامل دو گونه F-4E/D
پایگاه ششم تاکتیکی IIAF:
اسکادران ترکیبی 62 ، شامل دو گونه F-4E/D
اسکادران 101 تاکتیکی ( چابهار) که بطور خاص ، کاربر گونه D فانتوم بشمار می رفت .
براساس اطلاعات منتشر شده ، گونه D فانتوم ، حداقل چند تجربه رزمی خارجی را در سالهای قبل از انقلاب اسلامی تجربه نمود . در سال 1970 میلادی ، IIAF ، حداقل 8 فروند از F-4D های خود را در قالب فرماندهی سازمان ملل ، برای اجرای ماموریتهای صلح بانی ، به قبرس اعزام نمود و این پرنده ها ، چند عملیات پشتیبانی نزدیک زمینی را برعلیه ارتش یونان ، به ثبت رساندند . دومین تجربه رزمی گونه D ، در تابستان 1976 ، رخ داد و این پرنده به همراه تعداد قابل توجهی از جنگنده های سبک F-5 E/F ، پروازهای پشتیبانی متعددی را برای کمک به شاه افغانستان ، اجرا نمودند و در نهایت ، 8 فروند از این پرنده های افسانه ای ، بطور مستقیم ، ماموریت بمباران مواضع شورشیان ظفار را بر عهده گرفتند .
ادامه دارد .............................................
منبع :
http://www.military.ir/forums/topic/29352-%D8%AF%DB%8C%D8%B2%D9%84-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%84%DB%8C%D8%B2%D8%B1%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AA%D8%A7%D9%87-%D8%A8%D8%B1-%D8%B9%D9%85%D9%84%DA%A9%D8%B1%D8%AF-%D9%81%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85-%D9%87%D8%A7/#entry461627